Του Κώστα Ηλία Μήτσιου
Το βάρος και ο όγκος μιας εφημερίδας δεν προδικάζουν δυστυχώς και την ποιότητα της ύλης. Η ποσότητα και εδώ έχει εξοστρακίσει την ποιότητα. Και αρχίζουμε να ξεφυλλίζουμε με αγωνία την εφημερίδα, που με τόσο κόπο μεταφέραμε στο σπίτι. Αλλά ματαίως!
Τα θέματα σχετικά με το έγκλημα, τη βία, το σεξ, την κλοπή, το ποδόσφαιρο, τον πολιτικό φανατισμό, τα σκάνδαλα, τις ληστείες, κυριαρχούν και καταλαμβάνουν τις σελίδες που απόμειναν από τις διαφημίσεις και τις παντοειδείς… αγγελίες. Είναι δυνατόν με αυτά τα θέματα να ανεβάσει ο Τύπος την πνευματικότητα του λαού, να ασκήσει αγωγή και να συντελέσει στην πνευματική, ηθική, θρησκευτική και κοινωνική ανέλιξη του αναγνωστικού κοινού; Απλώς ανεβαίνει η κυκλοφορία του εντύπου με το ολόγυμνο στην πρώτη σελίδα.
Λένε ότι ο Τύπος είναι καθρέφτης της πνευματικής κατάστασης μιας κοινωνίας. Οι περισσότερες εφημερίδες υποχρεώθηκαν να προσαρμοστούν στις αντιπνευματικές απαιτήσεις ενός αντιπνευματικού κοινού για να επιβιώσουν, εγκαταλείποντας κάθε προσπάθεια για εξύψωση της πνευματικής στάθμης του κοινού τους. Οι λίγες σελίδες μερικών σοβαρών εφημερίδων δεν αναιρούν τον κανόνα. Εξαίρεση φωτεινή αποτελούν προς τιμήν τους οι επαρχιακές εφημερίδες. Αυτές με αντίξοες συνθήκες αγωνίζονται να υπηρετήσουν την αλήθεια και επιδιώκουν την πνευματική αναβάθμιση του αναγνωστικού τους κοινού.
Είναι θλιβερό να θεωρείται σήμερα δημοσιογραφική επιτυχία όχι η έρευνα της αλήθειας αλλά το εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο. Και είναι δικαίωμα του Τύπου να επιλέγει το δικό του χρώμα. Ποτέ όμως το κίτρινο. Ακόμα και η κομματική εφημερίδα πρέπει να βλέπει το κόμμα μέσα από το πρίσμα της αλήθειας. Ίσως ποτέ δεν ήμασταν τόσο πλούσιοι σε εφημερίδες και περιοδικά αλλά και τόσο φτωχοί σε ενημέρωση και ποιότητα ύλης. Η πολυμέτωπη κρίση του Τύπου συνεπάγεται ευθύνες, οι οποίες κατανέμονται στους δημοσιογράφους, στους εκδότες, στην Πολιτεία, στα επαγγελματικά σωματεία. Υπάρχουν όμως και κάποιοι φορείς της τέταρτης λεγόμενης εξουσίας, οι οποίοι έχουν την αίσθηση ότι βρίσκονται υπεράνω πάσης εξουσίας και ότι το έργο τους ανήκει στο απυρόβλητο της κριτικής και του ελέγχου.
Αλλά, αν δικαίωμα του Τύπου είναι η αυστηρή κριτική, τούτο δε σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος μπορεί να επιδίδεται σε δημόσιο προπηλακισμό ανυποψίαστων προσώπων. Αν η αποκάλυψη σκανδάλων είναι δικαίωμα και καθήκον του δημοσιογράφου, δε σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος μεταβάλλεται αυτόχρημα σε δικαστή και τιμωρό. Αν η κοινωνία μας βρίσκεται σε οριακό σημείο κατάπτωσης, αυτό δε σημαίνει ότι ο Τύπος πρέπει να συμβάλει στην περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης. Μήπως είναι καιρός οι εκδότες να επιδιώξουν την αναβάθμιση των εφημερίδων τους με την ποιοτική τους βελτίωση και με αντικειμενικό σκοπό την εξυγίανση και πνευματική καλλιέργεια του αναγνωστικού κοινού;
Το βάρος και ο όγκος μιας εφημερίδας δεν προδικάζουν δυστυχώς και την ποιότητα της ύλης. Η ποσότητα και εδώ έχει εξοστρακίσει την ποιότητα. Και αρχίζουμε να ξεφυλλίζουμε με αγωνία την εφημερίδα, που με τόσο κόπο μεταφέραμε στο σπίτι. Αλλά ματαίως!
Τα θέματα σχετικά με το έγκλημα, τη βία, το σεξ, την κλοπή, το ποδόσφαιρο, τον πολιτικό φανατισμό, τα σκάνδαλα, τις ληστείες, κυριαρχούν και καταλαμβάνουν τις σελίδες που απόμειναν από τις διαφημίσεις και τις παντοειδείς… αγγελίες. Είναι δυνατόν με αυτά τα θέματα να ανεβάσει ο Τύπος την πνευματικότητα του λαού, να ασκήσει αγωγή και να συντελέσει στην πνευματική, ηθική, θρησκευτική και κοινωνική ανέλιξη του αναγνωστικού κοινού; Απλώς ανεβαίνει η κυκλοφορία του εντύπου με το ολόγυμνο στην πρώτη σελίδα.
Λένε ότι ο Τύπος είναι καθρέφτης της πνευματικής κατάστασης μιας κοινωνίας. Οι περισσότερες εφημερίδες υποχρεώθηκαν να προσαρμοστούν στις αντιπνευματικές απαιτήσεις ενός αντιπνευματικού κοινού για να επιβιώσουν, εγκαταλείποντας κάθε προσπάθεια για εξύψωση της πνευματικής στάθμης του κοινού τους. Οι λίγες σελίδες μερικών σοβαρών εφημερίδων δεν αναιρούν τον κανόνα. Εξαίρεση φωτεινή αποτελούν προς τιμήν τους οι επαρχιακές εφημερίδες. Αυτές με αντίξοες συνθήκες αγωνίζονται να υπηρετήσουν την αλήθεια και επιδιώκουν την πνευματική αναβάθμιση του αναγνωστικού τους κοινού.
Είναι θλιβερό να θεωρείται σήμερα δημοσιογραφική επιτυχία όχι η έρευνα της αλήθειας αλλά το εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο. Και είναι δικαίωμα του Τύπου να επιλέγει το δικό του χρώμα. Ποτέ όμως το κίτρινο. Ακόμα και η κομματική εφημερίδα πρέπει να βλέπει το κόμμα μέσα από το πρίσμα της αλήθειας. Ίσως ποτέ δεν ήμασταν τόσο πλούσιοι σε εφημερίδες και περιοδικά αλλά και τόσο φτωχοί σε ενημέρωση και ποιότητα ύλης. Η πολυμέτωπη κρίση του Τύπου συνεπάγεται ευθύνες, οι οποίες κατανέμονται στους δημοσιογράφους, στους εκδότες, στην Πολιτεία, στα επαγγελματικά σωματεία. Υπάρχουν όμως και κάποιοι φορείς της τέταρτης λεγόμενης εξουσίας, οι οποίοι έχουν την αίσθηση ότι βρίσκονται υπεράνω πάσης εξουσίας και ότι το έργο τους ανήκει στο απυρόβλητο της κριτικής και του ελέγχου.
Αλλά, αν δικαίωμα του Τύπου είναι η αυστηρή κριτική, τούτο δε σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος μπορεί να επιδίδεται σε δημόσιο προπηλακισμό ανυποψίαστων προσώπων. Αν η αποκάλυψη σκανδάλων είναι δικαίωμα και καθήκον του δημοσιογράφου, δε σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος μεταβάλλεται αυτόχρημα σε δικαστή και τιμωρό. Αν η κοινωνία μας βρίσκεται σε οριακό σημείο κατάπτωσης, αυτό δε σημαίνει ότι ο Τύπος πρέπει να συμβάλει στην περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης. Μήπως είναι καιρός οι εκδότες να επιδιώξουν την αναβάθμιση των εφημερίδων τους με την ποιοτική τους βελτίωση και με αντικειμενικό σκοπό την εξυγίανση και πνευματική καλλιέργεια του αναγνωστικού κοινού;
