Έργο Χρ. Μποκόρου, Χωμάτινη ελιά καντήλι
Παρά την αλλαγή των ιστορικών συνθηκών, τέτοιες πρακτικές της αρχαιότητας διατηρήθηκαν στην καθημερινότητα των ανθρώπων σχεδόν έως τις μέρες μας.
Ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο που έλκει την καταγωγή του από μια πιο φυσιοκρατική θεώρηση του κόσμου, είναι το ακόλουθο, από την περιοχή του Προυσού, όπως μας το παραδίδει ο συγχωριανός μας Παύλος Παπανικολαΐδης: την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, στα σπίτια άναβαν φωτιά με ξύλα από επτά καρποφόρα δέντρα. Το βράδυ, μάζευαν τη στάχτη σε τρεις σωρούς, έναν για την υγεία, έναν για τη γεωργία κι έναν για την κτηνοτροφία. Το πρωί εξέταζαν τους σωρούς, αν κάποιος είχε χαλάσει, η χρονιά προοιωνιζόταν δύσκολη στον τομέα που αντιστοιχούσε ο χαλασμένος σωρός και κατέβαλαν μεγαλύτερες προσπάθειες εκεί.
Πιθανολογούμε πως το έθιμο διατηρήθηκε έως τη δεκαετία του ’60 στο χωριό, καθώς ελάχιστοι είναι όσοι το θυμούνται. Ως μέσο επικοινωνίας με τις αόρατες δυνάμεις που οι άνθρωποι πίστευαν πως ήλεγχαν την ζωή τους, χρησιμοποίησαν το δέντρο και τη φωτιά, ισχυρά και μαγικά στοιχεία. Επίσης, εμφανίζονται οι μαγικοί αριθμοί επτά (για τα κλωνάρια)και τρία (για τους σωρούς).
Αναρωτιέμαι αν κάποιοι άνθρωποι μετέφεραν τη συνήθεια αυτή στον τόπο μετανάστευσης, μιας και ο Προυσός εγκαταλείφθηκε σταδιακά, όπως τα περισσότερα ορεινά χωριά, και αν οι απόγονοί τους έστω και με τη μνήμη διατηρούν το έθιμο. Ποιος μπαίνει στον κόπο σήμερα να κόψει κλαριά από επτά οπωροφόρα, πού να τα βρει άλλωστε στις πόλεις; Η τεχνολογική εξέλιξη έλυσε προβλήματα της καθημερινής διαβίωσης, δεν απάλλαξε όμως κανέναν από την ανάγκη να γνωρίζει το αύριο. Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο μας προβλέπει τον αυριανό καιρό και μας γεμίζει πληροφορίες για ό,τι μας ενδιαφέρει. Μαζί με τη γνώση,ας αναζητήσουμε και τη σοφία, που οι πρόγονοί μας δεν έπαψαν να διδάσκονται και να αναζητούν στη φύση.
