Σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε τις Αυτοδιοικητικές εκλογές, για την ανάδειξη της νέας Δημοτικής αρχής του Δήμου μας. Το κύριο ερώτημα που κατά την ταπεινή μου γνώμη, θα πρέπει να μας απασχολήσει, είναι τι Δήμο θέλουμε και θα πρέπει να έχουμε σαν τοπική κοινωνία.
Στην πλειοψηφία τους οι Δήμοι, κυρίως είναι διεκπεραιωτές κεντρικών αποφάσεων, με κάποια συμμετοχή σε κοινωνικές δομές, οικονομικά εξαρτώμενοι από την κεντρική διοίκηση. Δεν ασκούν πολιτική που θα βοηθάει στο σύνολο την τοπική κοινωνία να αναπτυχθεί, οικονομικά, πολιτισμικά με στόχευση την ανεξάρτητη οικονομική αυτοδιαχείριση της, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την ευμάρεια των πολιτών της στο σύνολο. Οι προϋπολογισμοί και οι πόροι του Δήμου ασφυκτιούν κάτω από τους κεντρικούς προϋπολογισμούς και μπορεί να είναι όπως οι σημερινοί μνημονιακοί με λιτότητα και αναγκαστικό ή θελημένο περιορισμό του κοινωνικού κράτους ή προγενέστεροι με περίσσεια σπατάλη και σε μεγάλο βαθμό άσκοποι.
Στον παγκόσμιο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό που ζούμε, οι ανάγκες της κοινωνίας και του ανθρώπου υποτάσσονται στην ανταγωνιστικότητα, στο «η ζωή μου ο θάνατός σου», στην άναρχη ανάπτυξη σε τομείς που επιφέρουν κέρδη χωρίς ανταπόδοση για την κοινωνία και που στο τέλος καταστρέφετε το ίδιο το περιβάλλον και ο ίδιος ο άνθρωπος.
Η τοπική κοινωνία, κατά την άποψή μου, θα πρέπει να στοχεύσει, με την αξιοποίηση κάθε φυσικού και ανθρώπινου πόρου που διαθέτει, στην αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνική οικονομία. Ο σχεδιασμός και η λειτουργία μικρών συνεταιριστικών αυτοδιαχειριζόμενων παραγωγικών μονάδων, δίνει την λύση στην πραγματική ανάπτυξη προς όφελος της κοινωνίας. Η λειτουργία τέτοιων μονάδων θα πρέπει να είναι βιώσιμες και επιστημονικά σχεδιασμένες, με προστασία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος.
Οι βασικές κατευθύνσεις που θα μπορούσε ο Δήμος – τοπική κοινωνία να αναπτύξει είναι ενδεικτικά:
1.Πρωτογενής παραγωγή, όπως καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών από παραδοσιακούς σπόρους με βιολογική καλλιέργεια σε συνεταιριστική βάση. Παράλληλα θα μπορούσε να δημιουργηθούν μονάδες για την συσκευασία, τυποποίηση και αποθήκευση αυτών των προϊόντων. Θα πρέπει επίσης να καταχωρηθεί το όνομα προέλευσης του κάθε προϊόντος. Το ίδιο μπορεί να γίνει για κτηνοτροφικά, μελισσοκομικά, δασοκομικά προϊόντα, ιχθυοκαλλιέργειες κλπ. Η διάθεση αυτών των προϊόντων θα μπορούσε με υψηλή προστιθέμενη αξία να γίνετε σε αγορές του εσωτερικού και του εξωτερικού, σε κοινότητες Ευρυτάνων στο εξωτερικό, σε συνεργασίες με άλλους Δήμους που έχουν την ίδια φιλοσοφία, με ευέλικτους και σύγχρονους τρόπους πώλησης, με συνασπισμό δυνάμεων τοπικής αυτοδιοίκησης τοπικής κοινωνίας και φορέων. Τα καθαρά κέρδη από την διαχείριση θα επιστρέφουν σαν πόροι στον Δήμο για να καλύψει κοινωνικές ανάγκες.
2.Αξιοποίησης της βιομάζας, με δημιουργία μονάδων συμπαραγωγής θερμικής ενέργειας, ηλεκτρικής ενέργειας και προϊόντων βιομάζας (πέλλετ κλπ). Τέτοιες μονάδες μπορούν να δημιουργηθούν σε κάθε κοινότητα και στην πόλη του Καρπενησίου με παράλληλη ανάπτυξη δικτύου τηλεθέρμανσης, για την θέρμανση των κτιρίων. Σε μια λογική αειφόρου ανάπτυξης, θα πρέπει να γίνεται η βέλτιστη αξιοποίηση της υπάρχουσας βιομάζας καθώς και η καλλιέργεια και συλλογή νέας. Αυτή η κατεύθυνση για τις ανανεώσιμες πηγές είναι η πιο ορθή για την προστασία του περιβάλλοντος, σε σχέση με ανάπτυξη μεγάλων αιολικών πάρκων και υδροηλεκτρικών εργοστασίων.
3.Δημιουργία δικτύων συνεργαζόμενων ενοικιαζόμενων δωματίων σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα και στην πόλη του Καρπενησίου για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών σε τουρίστες, με έμφαση στον αγροτοτουρισμό, μείωση του λειτουργικού κόστους και καλύτερη προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Ο δήμος μπορεί να κάνει διαδημοτικές συμφωνίες για προσέλκυση τουριστών όπως και προσπάθεια προσέλκυσης σε Ευρυτάνες του εξωτερικού να έρθουν για διακοπές στον τόπο τους. Τα δίκτυα έχοντας αμοιβαία όφελος από την ανάπτυξη του τουρισμού μπορούν να στηρίξουν κοινωνικές πρωτοβουλίες του Δήμου, τα ίδια να στηρίξουν και να στηριχθούν από αντίστοιχα δίκτυα σε άλλους Δήμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
4.Προσπάθεια τόνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας με την επέκταση και τροποποίηση σχεδίων σε κοινότητες για δημιουργία οικοπέδων και προσέλκυση ομογενών Ευρυτάνων για κατασκευή παραθεριστικής κατοικίας στην γενέτειρά τους.
Αυτά και άλλα πολλά θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος στα πλαίσια δράσης με κατεύθυνση την αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνική οικονομία, συμπεριλαμβάνοντας και τους κλασικούς τομείς δράσης του Δήμου, όπως καθαριότητα, ύδρευση - αποχέτευση, εκτέλεση έργων υποδομής, πολιτισμός, αθλητισμός, εκπαίδευση κλπ.
Τα ερωτήματα που μπορεί κάποιος να θέσει, είναι αν υπάρχουν οι πόροι για αυτές τις επενδύσεις και δράσεις, αν το εγχείρημα είναι βιώσιμο, αν θα υπάρχουν οι παθογένειες που έχουν υποδείξει συνεταιριστικές επιχειρήσεις στο παρελθόν και τέλος αν υπάρχουν οι άνθρωποι που θα το στηρίξουν. Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι πόροι μπορούν να βρεθούν από πολλές πηγές όπως μετοχικό κεφάλαιο των συνεταιριζόμενων παραγωγών και του Δήμου, ομογενειακή βοήθεια, επενδυτικά αμοιβαία κεφάλαια, αλληλοβοήθεια από αντίστοιχα δίκτυα, διεκδίκηση περισσότερων πόρων από την κεντρική διοίκηση. Η βιωσιμότητα των δράσεων αυτών μπορεί να εξασφαλιστεί συνδυάζοντας τον επιστημονικό σχεδιασμό και λειτουργία των δράσεων αυτών, την συνεργασία επιμελητηρίων - φορέων – συλλόγων για την βέλτιστη και κοινωνικά αποδοτικότερη στήριξη τους, την συνεχή ανάπτυξη συνεργασίας με άλλους Δήμους και δίκτυα με την ίδια φιλοσοφία, με την διεκδίκηση για την συνεχή βελτίωση προς όφελος αυτών τον δράσεων του κεντρικού θεσμικού πλαισίου φορολογικού, ασφαλιστικού, εργασιακού, την συνεχή πολύπλευρη καλλιέργεια κουλτούρας και γνώσης της κοινωνίας να διαχειριστεί αυτές τις μορφές δράσης, την χρήση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών. Η απάντηση στο τρίτο ερώτημα είναι ότι αναπτύσσοντας την πλήρη διαφάνεια, τον αυστηρό έλεγχο, την περισσότερη συμμετοχική και άμεση δημοκρατία, την δημιουργία νέων θεσμών που να στηρίζουν την κοινωνικά αυτοδιαχειριζόμενη οικονομία. Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα ας αναζητηθεί στην στάση και στον προβληματισμό του καθενός μας.
Στην πλειοψηφία τους οι Δήμοι, κυρίως είναι διεκπεραιωτές κεντρικών αποφάσεων, με κάποια συμμετοχή σε κοινωνικές δομές, οικονομικά εξαρτώμενοι από την κεντρική διοίκηση. Δεν ασκούν πολιτική που θα βοηθάει στο σύνολο την τοπική κοινωνία να αναπτυχθεί, οικονομικά, πολιτισμικά με στόχευση την ανεξάρτητη οικονομική αυτοδιαχείριση της, που θα έχει σαν αποτέλεσμα την ευμάρεια των πολιτών της στο σύνολο. Οι προϋπολογισμοί και οι πόροι του Δήμου ασφυκτιούν κάτω από τους κεντρικούς προϋπολογισμούς και μπορεί να είναι όπως οι σημερινοί μνημονιακοί με λιτότητα και αναγκαστικό ή θελημένο περιορισμό του κοινωνικού κράτους ή προγενέστεροι με περίσσεια σπατάλη και σε μεγάλο βαθμό άσκοποι.
Στον παγκόσμιο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό που ζούμε, οι ανάγκες της κοινωνίας και του ανθρώπου υποτάσσονται στην ανταγωνιστικότητα, στο «η ζωή μου ο θάνατός σου», στην άναρχη ανάπτυξη σε τομείς που επιφέρουν κέρδη χωρίς ανταπόδοση για την κοινωνία και που στο τέλος καταστρέφετε το ίδιο το περιβάλλον και ο ίδιος ο άνθρωπος.
Η τοπική κοινωνία, κατά την άποψή μου, θα πρέπει να στοχεύσει, με την αξιοποίηση κάθε φυσικού και ανθρώπινου πόρου που διαθέτει, στην αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνική οικονομία. Ο σχεδιασμός και η λειτουργία μικρών συνεταιριστικών αυτοδιαχειριζόμενων παραγωγικών μονάδων, δίνει την λύση στην πραγματική ανάπτυξη προς όφελος της κοινωνίας. Η λειτουργία τέτοιων μονάδων θα πρέπει να είναι βιώσιμες και επιστημονικά σχεδιασμένες, με προστασία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος.
Οι βασικές κατευθύνσεις που θα μπορούσε ο Δήμος – τοπική κοινωνία να αναπτύξει είναι ενδεικτικά:
1.Πρωτογενής παραγωγή, όπως καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών από παραδοσιακούς σπόρους με βιολογική καλλιέργεια σε συνεταιριστική βάση. Παράλληλα θα μπορούσε να δημιουργηθούν μονάδες για την συσκευασία, τυποποίηση και αποθήκευση αυτών των προϊόντων. Θα πρέπει επίσης να καταχωρηθεί το όνομα προέλευσης του κάθε προϊόντος. Το ίδιο μπορεί να γίνει για κτηνοτροφικά, μελισσοκομικά, δασοκομικά προϊόντα, ιχθυοκαλλιέργειες κλπ. Η διάθεση αυτών των προϊόντων θα μπορούσε με υψηλή προστιθέμενη αξία να γίνετε σε αγορές του εσωτερικού και του εξωτερικού, σε κοινότητες Ευρυτάνων στο εξωτερικό, σε συνεργασίες με άλλους Δήμους που έχουν την ίδια φιλοσοφία, με ευέλικτους και σύγχρονους τρόπους πώλησης, με συνασπισμό δυνάμεων τοπικής αυτοδιοίκησης τοπικής κοινωνίας και φορέων. Τα καθαρά κέρδη από την διαχείριση θα επιστρέφουν σαν πόροι στον Δήμο για να καλύψει κοινωνικές ανάγκες.
2.Αξιοποίησης της βιομάζας, με δημιουργία μονάδων συμπαραγωγής θερμικής ενέργειας, ηλεκτρικής ενέργειας και προϊόντων βιομάζας (πέλλετ κλπ). Τέτοιες μονάδες μπορούν να δημιουργηθούν σε κάθε κοινότητα και στην πόλη του Καρπενησίου με παράλληλη ανάπτυξη δικτύου τηλεθέρμανσης, για την θέρμανση των κτιρίων. Σε μια λογική αειφόρου ανάπτυξης, θα πρέπει να γίνεται η βέλτιστη αξιοποίηση της υπάρχουσας βιομάζας καθώς και η καλλιέργεια και συλλογή νέας. Αυτή η κατεύθυνση για τις ανανεώσιμες πηγές είναι η πιο ορθή για την προστασία του περιβάλλοντος, σε σχέση με ανάπτυξη μεγάλων αιολικών πάρκων και υδροηλεκτρικών εργοστασίων.
3.Δημιουργία δικτύων συνεργαζόμενων ενοικιαζόμενων δωματίων σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα και στην πόλη του Καρπενησίου για την καλύτερη παροχή υπηρεσιών σε τουρίστες, με έμφαση στον αγροτοτουρισμό, μείωση του λειτουργικού κόστους και καλύτερη προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Ο δήμος μπορεί να κάνει διαδημοτικές συμφωνίες για προσέλκυση τουριστών όπως και προσπάθεια προσέλκυσης σε Ευρυτάνες του εξωτερικού να έρθουν για διακοπές στον τόπο τους. Τα δίκτυα έχοντας αμοιβαία όφελος από την ανάπτυξη του τουρισμού μπορούν να στηρίξουν κοινωνικές πρωτοβουλίες του Δήμου, τα ίδια να στηρίξουν και να στηριχθούν από αντίστοιχα δίκτυα σε άλλους Δήμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
4.Προσπάθεια τόνωσης της οικοδομικής δραστηριότητας με την επέκταση και τροποποίηση σχεδίων σε κοινότητες για δημιουργία οικοπέδων και προσέλκυση ομογενών Ευρυτάνων για κατασκευή παραθεριστικής κατοικίας στην γενέτειρά τους.
Αυτά και άλλα πολλά θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος στα πλαίσια δράσης με κατεύθυνση την αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνική οικονομία, συμπεριλαμβάνοντας και τους κλασικούς τομείς δράσης του Δήμου, όπως καθαριότητα, ύδρευση - αποχέτευση, εκτέλεση έργων υποδομής, πολιτισμός, αθλητισμός, εκπαίδευση κλπ.
Τα ερωτήματα που μπορεί κάποιος να θέσει, είναι αν υπάρχουν οι πόροι για αυτές τις επενδύσεις και δράσεις, αν το εγχείρημα είναι βιώσιμο, αν θα υπάρχουν οι παθογένειες που έχουν υποδείξει συνεταιριστικές επιχειρήσεις στο παρελθόν και τέλος αν υπάρχουν οι άνθρωποι που θα το στηρίξουν. Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι πόροι μπορούν να βρεθούν από πολλές πηγές όπως μετοχικό κεφάλαιο των συνεταιριζόμενων παραγωγών και του Δήμου, ομογενειακή βοήθεια, επενδυτικά αμοιβαία κεφάλαια, αλληλοβοήθεια από αντίστοιχα δίκτυα, διεκδίκηση περισσότερων πόρων από την κεντρική διοίκηση. Η βιωσιμότητα των δράσεων αυτών μπορεί να εξασφαλιστεί συνδυάζοντας τον επιστημονικό σχεδιασμό και λειτουργία των δράσεων αυτών, την συνεργασία επιμελητηρίων - φορέων – συλλόγων για την βέλτιστη και κοινωνικά αποδοτικότερη στήριξη τους, την συνεχή ανάπτυξη συνεργασίας με άλλους Δήμους και δίκτυα με την ίδια φιλοσοφία, με την διεκδίκηση για την συνεχή βελτίωση προς όφελος αυτών τον δράσεων του κεντρικού θεσμικού πλαισίου φορολογικού, ασφαλιστικού, εργασιακού, την συνεχή πολύπλευρη καλλιέργεια κουλτούρας και γνώσης της κοινωνίας να διαχειριστεί αυτές τις μορφές δράσης, την χρήση νέων τεχνολογιών και καινοτομιών. Η απάντηση στο τρίτο ερώτημα είναι ότι αναπτύσσοντας την πλήρη διαφάνεια, τον αυστηρό έλεγχο, την περισσότερη συμμετοχική και άμεση δημοκρατία, την δημιουργία νέων θεσμών που να στηρίζουν την κοινωνικά αυτοδιαχειριζόμενη οικονομία. Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα ας αναζητηθεί στην στάση και στον προβληματισμό του καθενός μας.
