ΜΟΥΣΙΚΗΣ… Ο ΛΟΓΟΣ
του Ηλιόπουλου Αναστάσιου, εκπαιδευτικού
αποσπασμένου στα Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ
Πάντα με γοήτευε αυτή η εποχή. Η αναστάσιμη περίοδος, τα εξωκκλήσια με τα πανηγυράκια τους, η ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα μας δίνουν ανάσες ζωής και ελπίδας.
Τα πράγματα για τον άνθρωπο της υπαίθρου όμως δεν ήταν πάντοτε τόσο ειδυλλιακά. Η καλοκαιρία, που την καρτερούμε με λαχτάρα, σήμαινε και απαρχή των εποχιακών εργασιών και της ξενιτιάς. Η εποχιακή μετανάστευση άρχιζε το Μάιο, με τις πρώτες καλές ημέρες και τελείωνε το Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Ορόσημα των μετακινήσεων ήταν οι εορτές του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου αντίστοιχα. Γι’ αυτό η εικονογραφία και η υμνογραφία της Εκκλησίας μας τους παρουσιάζει ως αγκαλιασμένους αδερφικά φίλους (βλέπε εικόνα). Διαβάζουμε στην θ΄ ωδή του κανόνα του Αγ. Γεωργίου: Δημήτριε Μάρτυς σὺν Γεωργίῳ τῷ κλεινῷ, ἀγαθοὶ γὰρ οἱ δύο, μηδαμῶς ἐλλίπητε τόνδε τὸν χῶρον φρουροῦντες ἀεί καὶ πειρασμῶν ὅλας μυριάδας μετακινοῦντες ἀμφότεροι. Εντούτοις, σε κάποιες περιπτώσεις η λαϊκή παράδοση τους παρουσιάζει σε διαμάχη, προφανώς λόγω της σκληρότητας της ξενιτιάς. «Μιλάει» ο Άγ. Δημήτριος: ‘‘Ἅ-Γεώρη, ἅη-Γεώρη Βούργαρε καὶ σκρουποφαμπιλιάρη / ἰγὼ μα-ζώνω φαμπιλιὲς καὶ σὺ τὶς ξεχωρίζεις... ” (Μακεδονίας). Τα τραγούδια της ξενιτιάς είναι γεμάτα πόνο για τα δεινά που επιφέρει στο ξενιτεμένο και σε αυτούς που τον περιμένουν:
Βολιώμαι μια, βολιώμαι δυο, βολιώμαι τρεις και πέντε
βολιώμαι να ξενιτευτώ, στα ξένα για να πάω.
Να πιάσω ξένους αδελφούς και ξένες παραμάνες.
Έπιασα μια ξένη αδερφή να πλένει τα σκουτιά μου.
Τα πλένει μια, τα πλένει δυο, τα πλένει τρεις και πέντε
κι από τις πέντε κι ύστερα τα ρίχνει στο σουκάκι.
«Πάρε, ξένε μ΄, τα ρούχα σου, πάρε και τα σκουτιά σου,
παρήγγειλε η μανούλα σου να πας να σε παντρέψει».
«Σαν είχα μάνα κι αδελφή, δεν τα ΄φερνα σε σένα».
(μπορείτε να δείτε μια παραλλαγή από τη Λάσπη (Άγιο Νικόλαο) πληκτρολογώντας στο διαδίκτυο «Βολιώμαι μια Ευρυτανία»). Την πολύτιμη αυτή καταγραφή έκανε ο Λάμπρος Αζακάς με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καρπενησίου το 1994. Χορεύεται σε χορό «Στο»).
Ποιος θα το περίμενε ότι το φαινόμενο επιστρέφει τόσο δραματικά στις μέρες μας; Χιλιάδες νέων, το μέλλον της πατρίδας μας, φυλλορροεί προς την Εσπερία. Μόνο που δεν γνωρίζω ποιος λαϊκός τραγουδιστής θα τους ιστορήσει…
* * * * *
Συνεχίζοντας την προσπάθεια καταγραφής των ευρυτάνων μουσικών και του χώρου δράσης τους, σήμερα θα ασχοληθούμε συνοπτικά με τη μουσική κίνηση στο Καρπενήσι και ειδικότερα με την καλούμενη «έντεχνη».
Παρακαλούμε τους αγαπητούς αναγνώστες να μας γνωστοποιήσουν τυχόν παραβλέ-ψεις και διορθώσεις στις διευθύνσεις μας: Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας, Ψαρών 1, 36100, Καρπενήσι, τηλ. 2237.0.24111, e-mail: tasios3@yahoo.gr και mail@gak.eyr.sch.gr. Υπεύθυνος: Ηλιό-πουλος Αναστάσιος. Επίσης αναζητούμε φωτογραφικό, ηχητικό ή οπτικοακουστικό υλικό (video) από τους αγαπητούς μουσικούς μας ή τους συγγενείς τους, το οποίο θα ψηφιοποιήσουμε και θα το επιστρέψουμε αμέσως. Να υπενθυμίσουμε τέλος ότι μέρος της εργασίας εκτίθεται μόνιμα στο Μικρό Φωτογραφικό Μουσείο Ιστορίας και Παραδοσιακής μουσικής Ευρυτανίας, στο πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού Ευρυτάνων Αγίων (έτος ίδρυσης 2010).
Στο επόμενο φύλλο θα συναντήσουμε τον παλαιότερο μουσικό του Καρπενησίου.
ΕΝΤΕΧΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Ήδη από την εποχή του μεσοπολέμου έχουμε στοιχεία για τη διδασκαλία ευρωπαϊκών και μοντέρνων χορών από τον Απόστολο Συγγούνη (βλ. εισήγηση του Αθ. Δ. Σταμάτη στο συνέδριο του ΕΥ.Κ.Ε.Σ.Ε. «Η Ευρυτανία στις περιγραφές Ελλήνων και ξένων περιηγητών», Καρπενήσι 12-15 Ιουλίου 2007, βλ. Πρακτικά συνεδρίου, Αθήνα 2008, σελ. 525-537). Αργότερα θα τον διαδεχτούν οι Τσακνιάς (χοροδιδάσκαλος από τη Λαμία) και ο Θεοδό-σιος Υφαντίδης, ο οποίος εχρημάτισε και δήμαρχος Καρπενησίου (ο γιος του μέχρι πρότι-νος δραστηριοποιείτο στην Κωνσταντινούπολη).
Ο Σπύρος Τσαντήλας από τη Λάρισα, καθηγητής Γυμνασίου, την εποχή του μεσοπολέμου, το 1937 ιδρύει το σύλλογο «Εύρυτος» και τη «Χορωδία των Νέων», η οποία θα διαλυθεί το 1940 ως «κομουνιστική κρυφή συνάθροιση» (Πληροφορία Τάκη Σερετάκη, τέως δημάρχου Καρπενησίου). Η χορωδία τιμήθηκε σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού με το Α΄ βραβείο (εφημερίδα Ο Ρουμελιώτης, φ. 646, 19/2/1938, από εισήγηση του Ιω.-Ανάργ. Μαυρομύτη στο συνέδριο του ΕΥ.Κ.Ε.Σ.Ε. ο.α. σ. 511).
Μετά το 1950 ο δημοδιδάσκαλος Αθανάσιος Ελεφάντης διδάσκει μαντολίνο και τη δεκαετία του ’60 ο καθηγητής Βασίλειος Νταραμάρας δημιουργεί τη μαντολινάτα του Καρπενησίου. Η μαντολινάτα έδωσε επιτυχή συναυλία το 1965-1968 στο κινηματοθέατρο «Νεράιδα». Σύμφωνα με μαρτυρία του κ. Ιω.-Ανάργ. Μαυρομύτη, ο Βασίλειος Νταραμάρας έχει καρεί μοναχός στο Άγιον Όρος. Η έρευνα σε αυτό το κεφάλαιο δεν έχει τελειώσει ακόμη, για κάθε εξέλιξη θα σας ενημερώνουμε. Το 1986 ο καθηγητής μουσικής Γιώργος Ξενάκης ιδρύει τη Μικτή Χορωδία Καρπενησίου «Αντόνιο Βιβάλντι», η οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα, συνεχίζοντας επάξια το έργο των προκατόχων του. Το χορωδιακό φεστιβάλ και ο διαγωνισμός που ετησίως διοργανώνει έχει παγκόσμια αναγνώριση και απήχηση προσφέροντας θέαμα και ακρόαμα υψηλού επιπέδου. Επιφυλασσόμαστε για ειδικό αφιέρωμα στο μέλλον…
Χορωδία Νέων Καρπενησίου 1936 (φωτογραφία Καλαντζή) Χοράρχης: Σπύρος Τσαντήλας
(από πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά)
1η σειρά: 1ος Ιωάννης Κουδουνάς (τενόρος, τσαγκάρης), 2ος Κωνσταντίνος Κουδουνάς (μπάσος, ράφτης), 3ος Κων/νος Παπαγεωργίου (τενόρος, εισπράκτωρ στο Δημόσιο Τα-μείο), 4ος Σεραφείμ Κοντοπάνος ή «Λεώνης» (μπάσος, ράφτης), 5ος άγνωστος, 6ος Διονύ-σιος Φραγκαλιός (μπάσος, δούλευε στον Κούτλα, εργολάβος), 7ος Χαρίτος Ζωρογιαννί-δης (μπάσος), 8ος Χρήστος Καρατσίκης (μπάσος, τραπεζικός υπάλληλος), 9ος Χρήστος Αναγνώστου ή «Χρηστοφιλέας» (είχε μπακάλικο απέναντι από τη Λένα Τσούκκα),
2η σειρά: 1ος Ιωάννης Τσουκαλάς (μπάσος, τσαγκάρης), 2ος Φούλας Τσιαπούρης (μπάσος), 3ος Παναγιώτης Μπομποτσάρης μπάσος, 4ος Νικόλαος Μπακαές (τενόρος, υπάλληλος, τον σκότωσε ο Κωστορίζος), 5ος Ιωάννης Πρωτογερόπουλος του Βασιλείου (μπά-σος, ζαχαροπλάστης), 6ος Γεώργιος Ευσταθίου (τενόρος, ράφτης), 7ος Ανδρέας Πετρό-πουλος (τενόρος), 8ος Γεώργιος Καράβαντος (μπάσος, υπάλληλος στην Αγροτική τράπεζα, ζωγράφος)
3η σειρά: 1ος Κων/νος Τσώκος ή «Κωσταλέξης» μπάσος, 2ος Γεώργιος Τσιώνης (μπάσος, υπάλληλος), 3ος Βασίλειος Παπαϊωάννου ή «Πιτσιλής», (τενόρος, τον σκότωσε ο Κωστο-ρίζος), 4ος Χαράλαμπος Τσουκαλάς (τενόρος, τεχνικές υπηρεσίες, μαραγκός, επίτροπος στην Αγία Τριάδα), 5ος άγνωστος, 6ος Γεώργιος Κοντοπάνος (τενόρος, είχε εργοστάσιο κιμωλίας στην Αθήνα), 7ος Μιχάλης Ντρίβας (μπάσος, ράφτης στην Αθήνα).
Εκτός από τους εικονιζόμενους στη χορωδία συμμετείχαν και οι: Οξύφωνοι (τενόροι): Τάκης Ελεφάντης, Σεραφείμ Παπαϊωάννου, Κων/νος Γιαταγάνας, Λουκάς Ιωάννης, Γεώργιος Νικόπουλος, Γεώργιος Μητρολιάς, Ηλίας Κόκοτος ή Κρουπ, Δημοσθένης Τσακνιάς.
Βαθύφωνοι (μπάσοι): Σπύρος Σπηλιωτόπουλος, Κων/νος Παπαϊωάννου, Γεώργιος Μανούκας, Δημήτριος Ντρίβας, Παναγιώτης Κωστοπαναγιώτης, Χρήστος Κατής, Ιωάννης Γιαννακού.
Παιδική χορωδία Γυμνασίου Καρπενησίου 1936
Ταυτοποιήθηκαν μόνο πέντε πρόσωπα, παρακαλούμε εάν αναγνωρίσετε κι άλλους να μας το γνωστοποιήσετε.
2η σειρά, 4ος: Ευθύμιος Κόκκοτος, 4η σειρά, 2ος: Νικόλαος Κουμπαράκης, 5η σειρά 3ος (με το χέρι στο σακάκι): Ευάγγελος Οικονόμου, 5ος Γιώργος Λύκας, 6η σειρά (ημικαθι-στοί) 8ος (άκρη δεξιά): Γαβριήλ Παλαιογιάννης
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
1) «Νεράϊδα»: Εξοχικό και χορευτικό κέντρο, λειτουργούσε από την Άνοιξη μέχρι και το Φθινόπωρο. (Οδός Αποδήμων Ευρυτάνων, στην ομώνυμη γέφυρα, έξοδος προς Α-γρίνιο, σήμερα καφετέρια «Cinema»). Πρώτος ιδιοκτήτης: Ιωάννης Ανδριτσογιάννης (μετα-νάστης). Ο Ανδριτσογιάννης, ο Σαΐνης και ο Κάντζιος ήταν οι πρώτοι που ίδρυσαν ηλεκτρι-κή εταιρία στο Καρπενήσι. Λειτούργησε από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι το 1940.
Το μοναδικό προπολεμικό κατάστημα με ραδιόφωνο, πιάνο και πλατεία για χορό. Παίζονταν, κατά κύριο λόγο, ευρωπαϊκή μουσική και χοροί με μουσικούς από την Αθήνα ή άλλα αστικά κέντρα. Αργότερα λειτούργησε ως κινηματογράφος και θέατρο.
2) «Εδέμ»: Εξοχικό κέντρο. (Οδός Νικολάου Στράτου, σήμερα το εστιατόριο Πανόραμα). Από το 1952 έως το 1962. «Το 1962 ήταν η χειρότερη χρονιά για τα εξοχικά κέ-ντρα. Κάθε Κυριακή, έξη με εννιά η ώρα έπιανε βροχή. Η Βέμπο είχε ετοιμάσει μια παράσταση και από την απόγνωσή της αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει…» (μαρτυρία Τάκη Σερετάκη). Στον ίδιο χώρο παλαιότερα στεγαζόταν Δημοτικό Σχολείο. Πρώτος ιδιοκτήτης: Τάκης Σερετάκης του Νικολάου (πρώην δήμαρχος 1920-) με συνέταιρο το Νίκο Ζαχαρόπουλο (έφυγε μετα-νάστης στη Γερμανία ).
Έπαιζε ελαφριά (ευρωπαϊκή) μουσική, κατεξοχήν δίσκους (Πολυμέρη, Γούναρη, Τόνυ Μαρούδα, Νικολαΐδη, Νινή Ζαχά, Βέμπο), αλλά καλούσε και καλλιτέχνες από την Αθήνα π.χ. Ο μουσικοσυνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος έπαιζε βιολί από 17 χρονών (ερχό-ταν συχνά στο Καρπενήσι λόγω του πατέρα του, που εχρημάτισε νομάρχης Ευρυτανίας κα-τά τα έτη 1956-1960, δες και φωτογραφία).
του Ηλιόπουλου Αναστάσιου, εκπαιδευτικού
αποσπασμένου στα Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ
Πάντα με γοήτευε αυτή η εποχή. Η αναστάσιμη περίοδος, τα εξωκκλήσια με τα πανηγυράκια τους, η ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα μας δίνουν ανάσες ζωής και ελπίδας.
Τα πράγματα για τον άνθρωπο της υπαίθρου όμως δεν ήταν πάντοτε τόσο ειδυλλιακά. Η καλοκαιρία, που την καρτερούμε με λαχτάρα, σήμαινε και απαρχή των εποχιακών εργασιών και της ξενιτιάς. Η εποχιακή μετανάστευση άρχιζε το Μάιο, με τις πρώτες καλές ημέρες και τελείωνε το Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Ορόσημα των μετακινήσεων ήταν οι εορτές του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου αντίστοιχα. Γι’ αυτό η εικονογραφία και η υμνογραφία της Εκκλησίας μας τους παρουσιάζει ως αγκαλιασμένους αδερφικά φίλους (βλέπε εικόνα). Διαβάζουμε στην θ΄ ωδή του κανόνα του Αγ. Γεωργίου: Δημήτριε Μάρτυς σὺν Γεωργίῳ τῷ κλεινῷ, ἀγαθοὶ γὰρ οἱ δύο, μηδαμῶς ἐλλίπητε τόνδε τὸν χῶρον φρουροῦντες ἀεί καὶ πειρασμῶν ὅλας μυριάδας μετακινοῦντες ἀμφότεροι. Εντούτοις, σε κάποιες περιπτώσεις η λαϊκή παράδοση τους παρουσιάζει σε διαμάχη, προφανώς λόγω της σκληρότητας της ξενιτιάς. «Μιλάει» ο Άγ. Δημήτριος: ‘‘Ἅ-Γεώρη, ἅη-Γεώρη Βούργαρε καὶ σκρουποφαμπιλιάρη / ἰγὼ μα-ζώνω φαμπιλιὲς καὶ σὺ τὶς ξεχωρίζεις... ” (Μακεδονίας). Τα τραγούδια της ξενιτιάς είναι γεμάτα πόνο για τα δεινά που επιφέρει στο ξενιτεμένο και σε αυτούς που τον περιμένουν:
Βολιώμαι μια, βολιώμαι δυο, βολιώμαι τρεις και πέντε
βολιώμαι να ξενιτευτώ, στα ξένα για να πάω.
Να πιάσω ξένους αδελφούς και ξένες παραμάνες.
Έπιασα μια ξένη αδερφή να πλένει τα σκουτιά μου.
Τα πλένει μια, τα πλένει δυο, τα πλένει τρεις και πέντε
κι από τις πέντε κι ύστερα τα ρίχνει στο σουκάκι.
«Πάρε, ξένε μ΄, τα ρούχα σου, πάρε και τα σκουτιά σου,
παρήγγειλε η μανούλα σου να πας να σε παντρέψει».
«Σαν είχα μάνα κι αδελφή, δεν τα ΄φερνα σε σένα».(μπορείτε να δείτε μια παραλλαγή από τη Λάσπη (Άγιο Νικόλαο) πληκτρολογώντας στο διαδίκτυο «Βολιώμαι μια Ευρυτανία»). Την πολύτιμη αυτή καταγραφή έκανε ο Λάμπρος Αζακάς με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καρπενησίου το 1994. Χορεύεται σε χορό «Στο»).
Ποιος θα το περίμενε ότι το φαινόμενο επιστρέφει τόσο δραματικά στις μέρες μας; Χιλιάδες νέων, το μέλλον της πατρίδας μας, φυλλορροεί προς την Εσπερία. Μόνο που δεν γνωρίζω ποιος λαϊκός τραγουδιστής θα τους ιστορήσει…
* * * * *
Συνεχίζοντας την προσπάθεια καταγραφής των ευρυτάνων μουσικών και του χώρου δράσης τους, σήμερα θα ασχοληθούμε συνοπτικά με τη μουσική κίνηση στο Καρπενήσι και ειδικότερα με την καλούμενη «έντεχνη».
Παρακαλούμε τους αγαπητούς αναγνώστες να μας γνωστοποιήσουν τυχόν παραβλέ-ψεις και διορθώσεις στις διευθύνσεις μας: Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας, Ψαρών 1, 36100, Καρπενήσι, τηλ. 2237.0.24111, e-mail: tasios3@yahoo.gr και mail@gak.eyr.sch.gr. Υπεύθυνος: Ηλιό-πουλος Αναστάσιος. Επίσης αναζητούμε φωτογραφικό, ηχητικό ή οπτικοακουστικό υλικό (video) από τους αγαπητούς μουσικούς μας ή τους συγγενείς τους, το οποίο θα ψηφιοποιήσουμε και θα το επιστρέψουμε αμέσως. Να υπενθυμίσουμε τέλος ότι μέρος της εργασίας εκτίθεται μόνιμα στο Μικρό Φωτογραφικό Μουσείο Ιστορίας και Παραδοσιακής μουσικής Ευρυτανίας, στο πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού Ευρυτάνων Αγίων (έτος ίδρυσης 2010).
Στο επόμενο φύλλο θα συναντήσουμε τον παλαιότερο μουσικό του Καρπενησίου.
ΕΝΤΕΧΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Ήδη από την εποχή του μεσοπολέμου έχουμε στοιχεία για τη διδασκαλία ευρωπαϊκών και μοντέρνων χορών από τον Απόστολο Συγγούνη (βλ. εισήγηση του Αθ. Δ. Σταμάτη στο συνέδριο του ΕΥ.Κ.Ε.Σ.Ε. «Η Ευρυτανία στις περιγραφές Ελλήνων και ξένων περιηγητών», Καρπενήσι 12-15 Ιουλίου 2007, βλ. Πρακτικά συνεδρίου, Αθήνα 2008, σελ. 525-537). Αργότερα θα τον διαδεχτούν οι Τσακνιάς (χοροδιδάσκαλος από τη Λαμία) και ο Θεοδό-σιος Υφαντίδης, ο οποίος εχρημάτισε και δήμαρχος Καρπενησίου (ο γιος του μέχρι πρότι-νος δραστηριοποιείτο στην Κωνσταντινούπολη).
Ο Σπύρος Τσαντήλας από τη Λάρισα, καθηγητής Γυμνασίου, την εποχή του μεσοπολέμου, το 1937 ιδρύει το σύλλογο «Εύρυτος» και τη «Χορωδία των Νέων», η οποία θα διαλυθεί το 1940 ως «κομουνιστική κρυφή συνάθροιση» (Πληροφορία Τάκη Σερετάκη, τέως δημάρχου Καρπενησίου). Η χορωδία τιμήθηκε σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού με το Α΄ βραβείο (εφημερίδα Ο Ρουμελιώτης, φ. 646, 19/2/1938, από εισήγηση του Ιω.-Ανάργ. Μαυρομύτη στο συνέδριο του ΕΥ.Κ.Ε.Σ.Ε. ο.α. σ. 511).
Μετά το 1950 ο δημοδιδάσκαλος Αθανάσιος Ελεφάντης διδάσκει μαντολίνο και τη δεκαετία του ’60 ο καθηγητής Βασίλειος Νταραμάρας δημιουργεί τη μαντολινάτα του Καρπενησίου. Η μαντολινάτα έδωσε επιτυχή συναυλία το 1965-1968 στο κινηματοθέατρο «Νεράιδα». Σύμφωνα με μαρτυρία του κ. Ιω.-Ανάργ. Μαυρομύτη, ο Βασίλειος Νταραμάρας έχει καρεί μοναχός στο Άγιον Όρος. Η έρευνα σε αυτό το κεφάλαιο δεν έχει τελειώσει ακόμη, για κάθε εξέλιξη θα σας ενημερώνουμε. Το 1986 ο καθηγητής μουσικής Γιώργος Ξενάκης ιδρύει τη Μικτή Χορωδία Καρπενησίου «Αντόνιο Βιβάλντι», η οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα, συνεχίζοντας επάξια το έργο των προκατόχων του. Το χορωδιακό φεστιβάλ και ο διαγωνισμός που ετησίως διοργανώνει έχει παγκόσμια αναγνώριση και απήχηση προσφέροντας θέαμα και ακρόαμα υψηλού επιπέδου. Επιφυλασσόμαστε για ειδικό αφιέρωμα στο μέλλον…
Χορωδία Νέων Καρπενησίου 1936 (φωτογραφία Καλαντζή) Χοράρχης: Σπύρος Τσαντήλας
(από πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά)
1η σειρά: 1ος Ιωάννης Κουδουνάς (τενόρος, τσαγκάρης), 2ος Κωνσταντίνος Κουδουνάς (μπάσος, ράφτης), 3ος Κων/νος Παπαγεωργίου (τενόρος, εισπράκτωρ στο Δημόσιο Τα-μείο), 4ος Σεραφείμ Κοντοπάνος ή «Λεώνης» (μπάσος, ράφτης), 5ος άγνωστος, 6ος Διονύ-σιος Φραγκαλιός (μπάσος, δούλευε στον Κούτλα, εργολάβος), 7ος Χαρίτος Ζωρογιαννί-δης (μπάσος), 8ος Χρήστος Καρατσίκης (μπάσος, τραπεζικός υπάλληλος), 9ος Χρήστος Αναγνώστου ή «Χρηστοφιλέας» (είχε μπακάλικο απέναντι από τη Λένα Τσούκκα),
2η σειρά: 1ος Ιωάννης Τσουκαλάς (μπάσος, τσαγκάρης), 2ος Φούλας Τσιαπούρης (μπάσος), 3ος Παναγιώτης Μπομποτσάρης μπάσος, 4ος Νικόλαος Μπακαές (τενόρος, υπάλληλος, τον σκότωσε ο Κωστορίζος), 5ος Ιωάννης Πρωτογερόπουλος του Βασιλείου (μπά-σος, ζαχαροπλάστης), 6ος Γεώργιος Ευσταθίου (τενόρος, ράφτης), 7ος Ανδρέας Πετρό-πουλος (τενόρος), 8ος Γεώργιος Καράβαντος (μπάσος, υπάλληλος στην Αγροτική τράπεζα, ζωγράφος)
3η σειρά: 1ος Κων/νος Τσώκος ή «Κωσταλέξης» μπάσος, 2ος Γεώργιος Τσιώνης (μπάσος, υπάλληλος), 3ος Βασίλειος Παπαϊωάννου ή «Πιτσιλής», (τενόρος, τον σκότωσε ο Κωστο-ρίζος), 4ος Χαράλαμπος Τσουκαλάς (τενόρος, τεχνικές υπηρεσίες, μαραγκός, επίτροπος στην Αγία Τριάδα), 5ος άγνωστος, 6ος Γεώργιος Κοντοπάνος (τενόρος, είχε εργοστάσιο κιμωλίας στην Αθήνα), 7ος Μιχάλης Ντρίβας (μπάσος, ράφτης στην Αθήνα).
Εκτός από τους εικονιζόμενους στη χορωδία συμμετείχαν και οι: Οξύφωνοι (τενόροι): Τάκης Ελεφάντης, Σεραφείμ Παπαϊωάννου, Κων/νος Γιαταγάνας, Λουκάς Ιωάννης, Γεώργιος Νικόπουλος, Γεώργιος Μητρολιάς, Ηλίας Κόκοτος ή Κρουπ, Δημοσθένης Τσακνιάς.
Βαθύφωνοι (μπάσοι): Σπύρος Σπηλιωτόπουλος, Κων/νος Παπαϊωάννου, Γεώργιος Μανούκας, Δημήτριος Ντρίβας, Παναγιώτης Κωστοπαναγιώτης, Χρήστος Κατής, Ιωάννης Γιαννακού.
Παιδική χορωδία Γυμνασίου Καρπενησίου 1936
Ταυτοποιήθηκαν μόνο πέντε πρόσωπα, παρακαλούμε εάν αναγνωρίσετε κι άλλους να μας το γνωστοποιήσετε.
2η σειρά, 4ος: Ευθύμιος Κόκκοτος, 4η σειρά, 2ος: Νικόλαος Κουμπαράκης, 5η σειρά 3ος (με το χέρι στο σακάκι): Ευάγγελος Οικονόμου, 5ος Γιώργος Λύκας, 6η σειρά (ημικαθι-στοί) 8ος (άκρη δεξιά): Γαβριήλ Παλαιογιάννης
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
1) «Νεράϊδα»: Εξοχικό και χορευτικό κέντρο, λειτουργούσε από την Άνοιξη μέχρι και το Φθινόπωρο. (Οδός Αποδήμων Ευρυτάνων, στην ομώνυμη γέφυρα, έξοδος προς Α-γρίνιο, σήμερα καφετέρια «Cinema»). Πρώτος ιδιοκτήτης: Ιωάννης Ανδριτσογιάννης (μετα-νάστης). Ο Ανδριτσογιάννης, ο Σαΐνης και ο Κάντζιος ήταν οι πρώτοι που ίδρυσαν ηλεκτρι-κή εταιρία στο Καρπενήσι. Λειτούργησε από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι το 1940. Το μοναδικό προπολεμικό κατάστημα με ραδιόφωνο, πιάνο και πλατεία για χορό. Παίζονταν, κατά κύριο λόγο, ευρωπαϊκή μουσική και χοροί με μουσικούς από την Αθήνα ή άλλα αστικά κέντρα. Αργότερα λειτούργησε ως κινηματογράφος και θέατρο.
2) «Εδέμ»: Εξοχικό κέντρο. (Οδός Νικολάου Στράτου, σήμερα το εστιατόριο Πανόραμα). Από το 1952 έως το 1962. «Το 1962 ήταν η χειρότερη χρονιά για τα εξοχικά κέ-ντρα. Κάθε Κυριακή, έξη με εννιά η ώρα έπιανε βροχή. Η Βέμπο είχε ετοιμάσει μια παράσταση και από την απόγνωσή της αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει…» (μαρτυρία Τάκη Σερετάκη). Στον ίδιο χώρο παλαιότερα στεγαζόταν Δημοτικό Σχολείο. Πρώτος ιδιοκτήτης: Τάκης Σερετάκης του Νικολάου (πρώην δήμαρχος 1920-) με συνέταιρο το Νίκο Ζαχαρόπουλο (έφυγε μετα-νάστης στη Γερμανία ). Έπαιζε ελαφριά (ευρωπαϊκή) μουσική, κατεξοχήν δίσκους (Πολυμέρη, Γούναρη, Τόνυ Μαρούδα, Νικολαΐδη, Νινή Ζαχά, Βέμπο), αλλά καλούσε και καλλιτέχνες από την Αθήνα π.χ. Ο μουσικοσυνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος έπαιζε βιολί από 17 χρονών (ερχό-ταν συχνά στο Καρπενήσι λόγω του πατέρα του, που εχρημάτισε νομάρχης Ευρυτανίας κα-τά τα έτη 1956-1960, δες και φωτογραφία).
