Με ιδιαίτερη χαρά φιλοξενούμε και φέτος στον ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟ ΠΑΛΜΟ, αποκλειστική συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμου που βρέθηκε για 3η συνεχόμενη χρονιά στην Ανατ. Φραγκίστα για ολιγοήμερες διακοπές.
Είναι ιδιαίτερη τιμή αλλά και μεγάλη ευλογία να έχεις συνομιλητή τον Αρχιεπίσκοπο. Ο Μακαριώτατος ως πραγματικός πατέρας, ευγενικότατος και γαλήνιος και τούτη τη φορά με μεγάλη ευχαρίστηση απάντησε στα ερωτήματά μας.
Τον ευχαριστούμε που κατά καιρούς μας αφουγκράζεται και φυσικά γιατί κάθε χρόνο μας επισκέπτεται και μας ευλογεί.
Ο προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του που παραχώρησε στην Βάσω Φεγγούλη μιλά για το πρόσφατο ταξίδι του στην Γερμανία, για την «Αποστολή», την νέα μη κυβερνητική οργάνωση της Εκκλησίας και φυσικά για την φορολόγησή της από το κράτος. Σταθερός στη θέση που έχει διατυπώσει για το θέμα αυτό λέει ότι δέχεται να φορολογηθεί η Εκκλησία αλλά όπως όλοι και όχι άδικα. «Το να δώσει η Εκκλησία στο κράτος, τονίζει χαρακτηριστικά ο Μακαριώτατος, δεν είναι θέμα φορολογίας αλλά είναι θέμα προσφοράς, είναι έργο κοινωνικό»
Προτρέπει τους μητροπολίτες που μιλούν για πολιτικά ή εθνικά θέματα, «να είναι μετρημένες οι κινήσεις τους», ενώ για το σύμφωνο συμβίωσης, ξεκαθαρίζει «ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει αυτό που θέλει, αλλά δεν μπορεί αυτό που θέλει να το επιβάλει και στην εκκλησία». Τέλος στο ερώτημά μας για τον Βυζαντινό Ναό της Επισκοπής που βρίσκεται στον βυθό της Λίμνης Κρεμαστών και τις τοιχογραφίες που φυλάσσονται στο Βυζ. Μουσείο Αθηνών, ο Αρχιεπίσκοπος μας τόνισε ότι είναι υπέρ της απόψεως να έρθουν οι τοιχογραφίες της Επισκοπής πάλι στον τόπο τους, σε οποιαδήποτε μορφή μουσείου δημιουργηθεί»
Μακαριότατε προ λίγο ημερών επισκεφθήκατε τη Γερμανία για ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα που έχει να κάνει με τη σύσταση από την Εκκλησία της ανθρωπιστικής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Αποστολή». Τι αποκομίσατε από αυτό το ταξίδι και ποιος θα είναι ο ρόλος αυτής της οργάνωσης;
Πράγματι έγινε αυτό το ταξίδι. Η Εκκλησία έχει ορισμένες υποχρεώσεις και αυτές τις στιγμές της παγκόσμιας κρίσης, θα πρέπει να σταθεί πλάι στο λαό σε αυτές τις δύσκολες ώρες, επιτελώντας κοινωνικό έργο. Πάντα η Εκκλησία ήταν μπροστάρης στις δυσκολίες του λαού, όμως τώρα θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί ακόμη περισσότερο. Με βάση λοιπόν αυτό το μεγάλο πρόβλημα η Αρχιεπισκοπή έκανε ένα σχεδιασμό, καταρτώντας ένα 5ετές πρόγραμμα για το διάστημα 2010-2015 και συγχρόνως σύστησε τη μη κερδοσκοπική οργάνωση «Αποστολή» η οποία και θα αναλάβει την υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια δέχθηκα την πρόσκληση του Πρόεδρου κ. Μπαρόζο και πήγα στις Βρυξέλες, όπου έλαβα μέρος σε σημαντικές συσκέψεις για το θέμα της κρίσης και της φτώχιας και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το μεγάλο αυτό ζήτημα στις χώρες μέλη της Ευρώπης. Εγώ ασφαλώς απάντησα από την πλευρά της Ελλάδος και ιδιαίτερα της εκκλησίας. Όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αυτής της συνάντησης μου δημιουργήθηκε η αίσθηση και η ανάγκη να επισκεφθώ διάφορα ιδρύματα στην Γερμανία κυρίως που ξέρω γιατί έχω κάνει εκεί, προκειμένου να δω από κοντά πως λειτουργούν αυτά τα ιδρύματα καθότι και εμείς έχουμε προγραμματίσει να δημιουργήσουμε ορισμένα τέτοια ιδρύματα στην αρχιεπισκοπή Αθηνών. Επισκέφθηκα λοιπόν πολλά ιδρύματα από μικρά παιδιά μέχρι και μεγάλους, κατάκοιτους, με αρρώστιες αλτσχάϊμερ, ναρκωτικά και πήρα μια εικόνα ενός έργου κοινωνικού που στηρίζετε πάνω στη μεθοδικότητα, στην οργάνωση, στοιχεία σημαντικά τα οποία μας λείπουν εδώ πέρα. Έτσι λοιπόν ολοκληρώθηκε αυτός ο κύκλος επισκέψεών μου με εικόνες, εντυπώσεις και σχέδια, τα οποία ελπίζω με τους συνεργάτες μου να τα αξιοποιήσουμε ανάλογα.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή της, πιστεύετε ότι αν η εκκλησία φορολογηθεί όπως λέει το κράτος θα βοηθήσει στην ανάκαμψη της οικονομίας;
Κοιτάξτε αυτά είναι μπαλώματα. Έχει μεγαλοποιηθεί όλο αυτό το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας. Η αλήθεια είναι ότι η ελεύθερη περιουσία, η εκκλησιαστική δεν είναι τίποτα. Η μεγάλη περιουσία της εκκλησίας είναι αυτή που μπορεί να αξιοποιηθεί και να δώσει λύση στα προβλήματα του τόπου, αλλά η περιουσία αυτή είναι δεσμευμένη. Πρέπει λοιπόν να γίνει μια συνεργασία κράτους και πολιτείας για την τύχη και την αξιοποίηση αυτής της περιουσίας και θεωρώ ότι πρέπει οπωσδήποτε να αξιοποιηθεί αυτή η περιουσία. Το να δώσει η Εκκλησία δεν είναι θέμα φορολογίας αλλά είναι θέμα προσφοράς, είναι έργο κοινωνικό.
Τι θα κάνει τελικά η εκκλησία με το μέγεθος της φορολόγησης που θέλει να της επιβάλει το κράτος;
Σε μια εποχή που όλοι καταβάλουμε προσπάθειες για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες στις οποίες έχουμε περιπέσει ως Ελλάδα και οι οποίες δυστυχώς έχουν δημιουργηθεί και από δικά μας λάθη, τη στιγμή που όλοι έχουν κληθεί να πληρώσουν, με τις συντάξεις να μειώνονται και την ανεργία να μεγαλώνει και η Εκκλησία θα βοηθήσει όσο μπορεί περισσότερο στον τομέα αυτό.
Δημιουργούν προβλήματα στην εκκλησία κάποιοι μητροπολίτες που μιλούν για πολιτικά ή εθνικά θέματα;
Δεν μπορεί κανείς επειδή είναι μητροπολίτης να πάψει να έχει ενδιαφέρον για τα πολιτικά ή εθνικά θέματα. Απλά θα πρέπει να κάνουμε ένα διαχωρισμό, ποιος είναι ο ρόλος του μητροπολίτη, του επισκόπου μέσα σε μια πολιτεία, μέσα σε μια δημοκρατία και ποιος είναι ο ρόλος του πολιτικού. Ο λαός εκλέγει την κυβέρνηση, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα προβλήματα τα πολιτικά, τα οποία προκύπτουνε, τα θέματα καταρχήν που κατά κύριο λόγο απασχολούν εμάς, βέβαια είναι πολλά θέματα που μας βάζουν σε ανησυχία σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να πούμε την άποψή μας, να συμβουλέψουμε, να συζητήσουμε με τους υπευθύνους, αλλά πρέπει να γίνει η σωστή τοποθέτηση και ο ρόλος της εκκλησίας να είναι καθαρά, εκκλησιαστικός, πνευματικός, αγιαστικός. Ως μητροπολίτες και έλληνες πολίτες, αγαπούμε την πατρίδα και είμαστε έτοιμοι να δώσουμε ότι μπορούμε, αλλά πρέπει να είναι μετρημένες οι κινήσεις μας.
Πιστεύετε ότι δίπλα στους μεγάλους σε ηλικία εν ενεργεία μητροπολίτες θα πρέπει να τοποθετηθεί βοηθός επίσκοπος;
Θα ήταν υπερβολικό αυτό να το γενικέψουμε. Όμως μερικοί μητροπολίτες που είναι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται να επιτελέσουν τα πνευματικά τους καθήκοντα. Για τις περιπτώσεις αυτές έχει προβλέψει η εκκλησία και έτσι υπάρχουν 6 βοηθοί Επίσκοποι γι’ αυτό τον σκοπό.
Ποια είναι η επίσημη θέση της ελλαδικής εκκλησίας για το σύμφωνο συμβίωσης;
Η εκκλησία έχει τους κανόνες της, έχει τον λόγο της, έχει την παράδοσή της. Ο λόγος του θεού δεν είναι ομπρέλα να τον ανοίγουμε και να τον κλείνουμε, αλλά είναι λόγος σταθερός. Τα ευαγγέλια μας λένε ποια είναι η γραμμή της εκκλησίας, αλλά η Εκκλησία δεν είναι χωροφύλακας. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει αυτό που θέλει, αλλά δεν μπορεί αυτό που θέλει να το επιβάλει και στην εκκλησία.
Ποια είναι η γνώμη σας για το σκάνδαλο στο Βατικανό;
Είναι ένα λεπτό θέμα. Δεν ξέρει κανείς τι διαστάσεις έχει και που είναι και αν έχουν έτσι τα πράγματα όπως ακούγονται. Ασφαλώς είναι κάτι το οποίο δεν ταιριάζει στο χώρο και θα πρέπει ο χώρος της εκκλησίας να λάβει τα μέτρα του.
Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι συζητήσεις μεταξύ ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών;
Υπάρχει μια επιτροπή η οποία συζητάει. Την τελευταία φορά για το θέμα αυτό πραγματοποιήθηκε μια πολύ σημαντική συνάντηση στην Κύπρο. Η επόμενη όπως γνωρίζω θα λάβει χώρα στο αμέσως προσεχές διάστημα στην Αυστρία. Αυτή η επιτροπή μελετάει τα προβλήματα μεταξύ ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών και βλέπουμε.
Στο βυθό της λίμνης Κρεμαστών όπως γνωρίζετε Μακαριότατε βρίσκετε ο βυζαντινός ναός της Επισκοπής του 8ου αιώνα. Όταν έγινε η αποκόλληση των τοιχογραφιών του ναού ως συνεργάτης του καθηγητή Ορλάνδου είχατε ασχοληθεί με το έργο αυτό. Μετά από τόσα χρόνια υπάρχει αίτημα των κατοίκων της περιοχής και σύμφωνη γνώμη της ΔΕΗ, να ιδρυθεί στην περιοχή βυζαντινό μουσείο, το οποίο θα φιλοξενήσει μεταξύ άλλων και κάποιες από τις τοιχογραφίες της παλιάς εκκλησίας που πνίγηκε, που σήμερα φυλάσσονται στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών. Ως Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας στηρίζετε το αίτημα των κατοίκων της περιοχής να επιστρέψουν οι εικόνες στο μουσείο;
Για μένα είναι συγκινητικό, γιατί τότε ως συνεργάτης του Καθηγητή Ορλάνδου, παρότι δεν είχα σπουδαίο ρόλο σε όλο αυτό το έργο, έζησα από κοντά το μεγάλο αυτό ζήτημα για την εποχή εκείνη και από τις συζητήσεις που γίνονταν γνώριζα το πρόβλημα αυτό. Η αλήθεια είναι ότι ήμουν στεναχωρημένος και ενάντιος, στην καταστροφή του Μνημείου.
Είμαι υπέρ της απόψεως ότι οι θησαυροί πρέπει να μένουν στον τόπο τους. Επομένως είναι πολύ καλή η σκέψη να έρθουν οι τοιχογραφίες της Επισκοπής πάλι στον τόπο τους, σε οποιαδήποτε μορφή μουσείου δημιουργηθεί ή σε μουσείο μόνο γι’ αυτήν την εκκλησία. Για να δρομολογηθεί όμως αυτή η κίνηση απαιτείται υπευθυνότητα και στήριξη. Θα μπορούσε η τοπική αυτοδιοίκηση σε συνεργασία με τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Καρπενησίου, έχοντας την ευλογία του, και τη ΔΕΗ που είναι ένας ισχυρός οικονομικός παράγοντας, να δημιουργήσουν ένα Βυζαντινό Μουσείο, ένα ασφαλές μέρος, όπου θα φιλοξενηθούν οι τόσο σπουδαίες τοιχογραφίες της Επισκοπής με τα σχέδια του ναού αυτού και άλλα εκθέματα. Η κατασκευή και λειτουργία ενός τέτοιου Μουσείου θα δημιουργήσει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να μπορούν τόσο οι ντόπιοι, όσο και οι επισκέπτες που έρχονται εδώ για το φράγμα, να μπορούν να δουν σημαντικά κομμάτια του ιστορικού αυτού Ναού καθώς και τις τοιχογραφίες οι οποίες έχουν σωθεί.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι σε λίγο καιρό οι κληρικοί που θα χειροτονούνται δεν θα προσλαμβάνονται από το κράτος ως δημόσιοι υπάλληλοι, ισχύει κάτι τέτοιο;
Αυτές είναι διάφορες διαδώσεις. Πρώτα από όλα όμως θα πρέπει να ξέρετε ότι οι κληρικοί δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι, επομένως από το νόμο εξαιρούνται από το ΑΣΕΠ. Όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι διορίζονται μέσω του ΑΣΕΠ, ενώ οι κληρικοί και άλλες ορισμένες κατηγορίες επειδή δεν είναι υπάλληλοι διορίζονται με τον τρόπο που διορίζονταν μέχρι τώρα.
Σε προηγούμενη συνέντευξή σας στον Ευρυτανικό Παλμό είχαμε συζητήσει το θέμα αξιοποιήσης του Δημοτικού Σχολείου Αν. Φραγκίστας από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, υπάρχει κάποια εξέλιξη;
Δεν είναι εύκολο αυτό. Το να βοηθήσουμε, να συμπαρασταθούμε ναι, αλλά είμαστε τόσο μακριά που δεν μας εξυπηρετεί κάτι τέτοιο. Είδα όμως το υπέροχο μουσείο του Καφαντάρη, του μεγάλου πολιτικού της περιοχής που λειτουργεί πλέον στην Ανατολική Φραγκίστα και αυτό το γεγονός με χαροποίησε ιδιαίτερα. Η αρχιεπισκοπή, έδωσε κάποια από τα κειμήλια που έχει για να εμπλουτιστεί η υπάρχουσα συλλογή του μουσείου. Να ευχηθώ, στο Μουσείο αυτό πολύ σύντομα να συγκεντρωθούν πολλά αντικείμενα από την περιοχή σας.
