Τρίτη 4 Μαΐου 2010
ΤΟ ΦΥΛΑΚΤΟ ΤΗΣ ΣΟΔΕΙΑΣ
Γράφει ο Ηλίας Προβόπουλος
Ήταν μια συνήθεια που διατηρούσαν από την αυγή της γεωργίας οι αγρότες της Θεσσαλίας να πηγαίνουν το πρωί της Πρωτομαγιάς στα χωράφια με τα χλωρά δημητριακά, να κόβουν μερικά μακριά στάχια και να πλέκουν με αυτά ένα σταυρό που τον έλεγαν ψαθίτσα. Αυτό το μικρό κομψοτέχνημα το οποίο λειτουργούσε σαν φυλακτό για τη σοδειά, το κρεμούσαν στην πόρτα του σπιτιού και το διατηρούσαν κατόπιν σε ένα τοίχο όλο το χρόνο.
Αν και η σπουδαία αυτή συμβολική πράξη γίνονταν την Πρωτομαγιά, το γεγονός δεν είχε να κάνει σε τίποτα με την τρέχουσα έννοια του εορτασμού των λουλουδιών ή των εργατικών αγώνων αλλά απλά συνέπιπτε με την πρώτη ημέρα του Μάη που τα γαλατωμένα (λέγονται έτσι γιατί οι χυμοί στους χλωρούς καρπούς των δημητριακών μοιάζουν σαν το γάλα) και είχαν σκοπό την ευλογία για την ευνοϊκή πορεία μέχρι την ωρίμανση και τη συγκομιδή.
Μέχρι λίγα χρόνια πριν, την ημέρα αυτή που τα σχολεία σε κάθε χωριό πήγαιναν εκδρομή σε κάποιο όμορφο μέρος, οι δάσκαλοι έβαζαν τα παιδιά που ήδη ήξεραν λίγα πράγματα από τα σπίτια τους για τη συνήθεια, να πλέκουν ψαθίτσες και επαινούνταν η καλύτερη.
Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας οι ψαθίτσες σχεδόν ξεχάστηκαν και μόνο λίγοι ηλικιωμένοι αγρότες την θυμούνται. Σε αυτούς απευθύνθηκε ο Μπάμπης Τσιχτής από το χωριό Καλογριανά της Καρδίτσας οποίος προσπαθεί να αναβιώσει τη συνήθεια για να συμπληρώσει τις πληροφορίες και να βελτιώσει την τεχνική του ώστε αύριο να μπορέσει να ανταποκριθεί πλήρως στο αίτημα της ημέρας που θέλει την αναβίωση της συνήθειας.
Γι’ αυτό το λόγο προχθές πήγαμε μαζί στο χωράφι του Βάϊου Απάλα, στη Μαραθέα όπου τα στάχια ήταν ήδη αρκετά ψηλά και δίδαξε στους μικρούς Αλέξανδρο και Ορέστη Γρίβα αλλά και σε όσους τον παρακολουθούσαμε πως πλέκουν την ψαθίτσα για να μη ξεχάσουν οι επόμενες γενιές πως η σοδειά δε σημαίνει μόνο γεμάτο αμπάρι αλλά και ζωής ευλογία.
Στη φωτογραφία, οι "μαθητές" Αλέξανδρος και Ορέστης Γρίβας, ο "δάσκαλος" Μπάμπης Τσιχτής, ο Χρήστος Γρίβας και ο Βάϊος Απάλας.