που δημοσιεύτηκε στο Νο1 σε επισκεψιμότητα ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό Διάστιχο, το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2012 (http://www.diastixo.gr/), από την πολυβραβευμένη συγγραφέα και μεταφράστρια Μαρία Αγγελίδου.
Της Μαρίας Αγγελίδου
Αν έχουμε μια «παιδική» συγγραφέα που να της ταιριάζει γάντι η μικρή φόρμα, το σύντομο, περιεκτικό, ουσιαστικό, λιγόλογο και όμορφο αφήγημα, αυτή είναι σίγουρα η Ράνια Μπουμπουρή. Γιατί η Ράνια Μπουμπουρή είναι παραμυθού. Ζει στον αδιανόητο κόσμο, που είναι ο κόσμος ο άχρονος και αναίτιος, που είναι ο παραμυθένιος. Στον κόσμο, δηλαδή, όπου ζουν όλοι οι πραγματικοί παραμυθάδες. Αλλά έχει την τύχη (ή την ατυχία;) της ισορροπίας: πατάει γερά με τα πόδια της στη γη, όπως όλοι οι επιμελητές. Χάρη στη διπλή αυτή ιδιότητα δεν κατορθώνει μόνο το θεατρικό στήσιμο των ιστοριών της με εντυπωσιακή άνεση. Επιμελείται με θαυμαστή επιμονή και λεπτομέρεια και τη γλώσσα τους, πρόταση-πρόταση, για να μην πω λέξη-λέξη. Το στοιχείο αυτό της γλωσσικής επιμέλειας τη διακρίνει από το πρώτο της κιόλας βιβλίο, ίσως επειδή η άλλη μισή δουλειά της την έχει εξασκήσει στην πειθαρχία – στην πειθαρχία, που εξασφαλίζουν η μετάφραση και η επιμέλεια λογοτεχνικών κειμένων, για παιδιά και όχι μόνο. Και όλοι πια ξέρουμε ότι οι μεταφραστές και οι επιμελητές κάνουν κάτι που δυστυχώς οι συγγραφείς δεν συνηθίζουν: μπαίνουν στη θέση του αναγνώστη.
Ο Φάλτσος Νάνος, ένα από τα τελευταία βιβλία της Ράνιας Μπουμπουρή, γράφτηκε για τη σειρά Μικρές Καληνύχτες των Εκδόσεων Μεταίχμιο. Πρόκειται για μια σειρά μικρών αλλά φιλόδοξων βιβλίων, που στήθηκε ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία απ’ αυτήν που συνήθως ακολουθούν τα βιβλία: ξεκίνησε ως εκδοτική πρόταση από τον εκδότη προς τους δημιουργούς και όχι από τους δημιουργούς προς τον εκδότη. Είχε (και έχει) δηλαδή συγκεκριμένες προδιαγραφές, στις οποίες καλείται να χωρέσει ο συγγραφέας (και ο εικονογράφος, φυσικά) τις ιδέες και την έμπνευσή του. Η Ράνια Μπουμπουρή, λοιπόν, κατάφερε να πλάσει έναν ήρωα, που εντάχθηκε απόλυτα στη σειρά των υπολοίπων, και ταυτόχρονα ξεχώρισε. Γιατί αυτόν τον Φάλτσο Νάνο δεν μπορεί να μην τον αγαπήσει ο αναγνώστης. Δεν μπορεί να μην ταυτιστεί μαζί του. Πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η ζωή ενός Νάνου, που ονειρεύεται να τραγουδήσει – αλλά έχει δυστυχώς την πιο φάλτσα φωνή του κόσμου; Πόσο τραγική μπορεί να είναι η μοίρα ενός ανθρώπου, που λαχταρά να προσφέρει στους άλλους γύρω του κάτι που οι άλλοι δυστυχώς δεν θέλουν; Κάτι που την ομορφιά του δεν μπορούν να δουν;
«Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας νάνος που του άρεσε να τραγουδά. Όλη την ώρα, “να να να” και “να να να” ο νάνος. Μόνο που ήταν φάλτσος. Φάλτσος όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε. [...] Στην γκρίζα εκείνη πόλη, σε κανέναν δεν άρεσε το τραγούδι του».
Παρά τα ασφυκτικά όρια στην έκταση της Μικρής Καληνύχτας, που τηρούνται απαρεγκλίτως ώστε οι ιστορίες να διαβάζονται μέσα σε δέκα λεπτά, η Μπουμπουρή καταφέρνει να χτίσει απαντήσεις σε πολύ σοβαρά και θεμελιακά ερωτήματα και να δουλέψει ένα θέμα που την απασχολεί σταθερά, διαπερνώντας σαν κόκκινη κλωστή το έργο της: το μειονέκτημα, που γυρίζει και γίνεται πλεονέκτημα, φτάνει ο ήρωας να βρει το κατάλληλο κοινό, τον κατάλληλο «άλλο». Ο καημένος ο Νάνος το ήξερε ότι κανείς δεν εκτιμούσε το παράξενο τραγούδι του... κι όποτε του ερχόταν να τραγουδήσει, έκλεινε με το χέρι του το στόμα. Αλλά ούτε έτσι ένιωθε καλά... Ώσπου βρίσκει, ευτυχώς, τα λουλούδια που εκτιμούν τις φάλτσες μελωδίες του. Αυτά που ανθίζουν, όταν τον ακούνε. Όπως άλλωστε ανθίζει κι αυτός ο ίδιος, όταν τους τραγουδάει!
Η ωραιότατη εικονογράφηση της Νίκης Λεωνίδου συνοδεύει με αξιοθαύμαστο τρόπο το μικρό αλλά σημαντικό ταξίδι του Φάλτσου Νάνου. Ένα ταξίδι που τόσο από την άποψη του κειμένου, όσο και από την άποψη της εικόνας, θυμίζει την παλιά καλή εποχή των προφορικών παραμυθιών.
