Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος, γράφει ο νομπελίστας Κόνραντ Λόρεντς. Ό,τι δεν κάνουν κανένα από τα έμβια ζώα για τον εαυτό τους, το κάνει ο άνθρωπος χωρίς να νιώθει το παραμικρό για τον πόνο που προκαλεί σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Διαβάζοντας πρόσφατα σε αθηναϊκή εφημερίδα για τα 120 πεινασμένα σκυλιά της Βόρειας Κορέας εις τα οποία έριξε το θείο του ο βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν για να τον κατασπαράξουν, ακόμη και ο πιο σκληρός άνθρωπος δεν μπορεί παρά, να νιώθει φρίκη και αποτροπιασμό.
Όμως ακριβώς επειδή η Βόρεια Κορέα είναι μια τόσο σκοτεινή χώρα που πάσχει από το σύνδρομο της μυστικοπάθειας δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο πως ακριβώς έγινε η εκτέλεση του θείου-προδότη, όπως κρίθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από το καθεστώς.
Αλλά γιατί να τρέξουμε στην περίπτωση της Βόρειας Κορέας, αφού η ιστορία την ανθρωπότητας βρίθει, βία, ανθρωποφαγία , και μαζικές γενοκτονίες. Ας θυμηθούμε, προς στιγμήν, τα κρεματόρια του ναζισμού όπου εκατομμύρια άνθρωποι βρήκαν φρικτό θάνατο στου κλιβάνους καλά σχεδιασμένους για την εξόντωση ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Πολλές εκατονταετίες νωρίτερα, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρων διαβόητος για της θηριωδίες του ένιωθε ηδονή και ικανοποίηση να βλέπει ανθρώπους να κατασπαράσσονται από λιοντάρια στη Ρώμη.
Θα μου πείτε φίλοι μου πως σήμερα δεν γίνονται αυτά στον πολιτισμένο κόσμο. Πολύ θα ήθελα και εγώ να συμμεριστώ αυτήν την άποψη. Φοβούμαι όμως πως αυτό είναι ρομαντισμός χρήσιμος να μας συντηρεί στη ζωή, όπως είναι και η ελπίδα. Η αλήθεια είναι άλλη. Ο άνθρωπος παραμένει άνθρωπος με όλες τις κρυφές πλευρές της ψυχής του όσοι αιώνες και αν περάσουν.
Μεγάλοι ερευνητές από το χώρο της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής μιλούν για τον απρόβλεπτο και μεταβαλλόμενο εσωτερικό χώρο της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Μιλούν ακόμη για πολλά φαινόμενα εκφυλισμού και ψυχανωμαλίας, τα οποία, φαινόμενα, δεν τα συναντούσαμε στις ημιπρωτόγονες κοινωνίες. Αυτά τα βλέπουμε και στο δικό μας χώρο, την Ελλάδα με τη βία, την εγκληματικότητα και την τρομοκρατία, χωρίς ωστόσο, να μπορούμε να βρούμε λογικό έρεισμα γιατί συμβαίνουν ωμότητες χωρίς προφανή αιτία.
Η απίστευτη ατομική και συλλογική βλακεία της ανθρωπότητας φοβούμαι πως δεν μας εξασφαλίζει καθόλου από την αέναη επανάληψη ακραίων φαινομένων απάνθρωπης συμπεριφοράς που μπορούν να φτάσουν στα όρια πυρηνικού ολοκαυτώματος.
Ο αγώνας δρόμου της ανθρωπότητας απέναντι στον εαυτό της, αγώνας δρόμου, που δεν είναι καθόλου σίγουρο αν οδηγεί στην ευτυχία, ή δυστυχία του, γίνεται διαρκώς ταχύτερος με την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και των επιστημών. Αυτός ο «αγώνας» κάνει τους ανθρώπους τυφλούς προς όλες τις αληθινές αξίες και μας στερεί το χρόνο για τη γνήσια ανθρώπινη δραστηριότητα και τη στοχαστική ενασχόληση μακριά απ το θολό τοπίο της απληστίας για το χρήμα. Ο νεαρός βορειοκορεάτης ηγέτης πριν καν προλάβει να ωριμάσει ψυχοπνευματικά, πριν ακόμη καλλιεργήσει μια, κάποια, πολιτισμική και πολιτική εμπειρία, τυφλωμένος από τη συλλογική παράνοια του καθεστώτος, έβγαλε αυτό που μας λέει ο νομπελίστας Λόρεντς:
Το λύκο που κρύβει μέσα του ο μέσος άνθρωπος.
Για μας τους νεοέλληνες απόγονους αρματολών και κλεφτών δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στο απώτερο παρελθόν.
Φτάνει μόνο να θυμηθούμε τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1946-1949), και είναι βέβαιο, για όσους τα έζησαν, και εκείνους που αργότερα πλήρωσαν τις συνέπειες πόσα πρόσωπα και προσωπεία έχει ο άνθρωπος ικανός να διαπράξει και τα πιο ειδεχθή εγκλήματα κυριευμένος από παρανοϊκό παραλήρημα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος, ο παγκόσμιος άνθρωπος σαν ηθικό πρόσωπο δεν σημείωσε καμιά ουσιαστική πρόοδο, σε ό,τι θεωρείται από τους ανθρωπιστικούς επιστήμονες και τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους ως το ωραίο το αληθινό, και το ηθικό.
Η αλαζονεία, μαζί με το, ακόμη ανεξερεύνητο ανθρώπινο ένστικτο εμποδίζει τις κοινωνίες να φτάσουν στο ύψος που τους αξίζει.
Διαβάζοντας πρόσφατα σε αθηναϊκή εφημερίδα για τα 120 πεινασμένα σκυλιά της Βόρειας Κορέας εις τα οποία έριξε το θείο του ο βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν για να τον κατασπαράξουν, ακόμη και ο πιο σκληρός άνθρωπος δεν μπορεί παρά, να νιώθει φρίκη και αποτροπιασμό.
Όμως ακριβώς επειδή η Βόρεια Κορέα είναι μια τόσο σκοτεινή χώρα που πάσχει από το σύνδρομο της μυστικοπάθειας δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο πως ακριβώς έγινε η εκτέλεση του θείου-προδότη, όπως κρίθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από το καθεστώς.
Αλλά γιατί να τρέξουμε στην περίπτωση της Βόρειας Κορέας, αφού η ιστορία την ανθρωπότητας βρίθει, βία, ανθρωποφαγία , και μαζικές γενοκτονίες. Ας θυμηθούμε, προς στιγμήν, τα κρεματόρια του ναζισμού όπου εκατομμύρια άνθρωποι βρήκαν φρικτό θάνατο στου κλιβάνους καλά σχεδιασμένους για την εξόντωση ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Πολλές εκατονταετίες νωρίτερα, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρων διαβόητος για της θηριωδίες του ένιωθε ηδονή και ικανοποίηση να βλέπει ανθρώπους να κατασπαράσσονται από λιοντάρια στη Ρώμη.
Θα μου πείτε φίλοι μου πως σήμερα δεν γίνονται αυτά στον πολιτισμένο κόσμο. Πολύ θα ήθελα και εγώ να συμμεριστώ αυτήν την άποψη. Φοβούμαι όμως πως αυτό είναι ρομαντισμός χρήσιμος να μας συντηρεί στη ζωή, όπως είναι και η ελπίδα. Η αλήθεια είναι άλλη. Ο άνθρωπος παραμένει άνθρωπος με όλες τις κρυφές πλευρές της ψυχής του όσοι αιώνες και αν περάσουν.
Μεγάλοι ερευνητές από το χώρο της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής μιλούν για τον απρόβλεπτο και μεταβαλλόμενο εσωτερικό χώρο της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Μιλούν ακόμη για πολλά φαινόμενα εκφυλισμού και ψυχανωμαλίας, τα οποία, φαινόμενα, δεν τα συναντούσαμε στις ημιπρωτόγονες κοινωνίες. Αυτά τα βλέπουμε και στο δικό μας χώρο, την Ελλάδα με τη βία, την εγκληματικότητα και την τρομοκρατία, χωρίς ωστόσο, να μπορούμε να βρούμε λογικό έρεισμα γιατί συμβαίνουν ωμότητες χωρίς προφανή αιτία.
Η απίστευτη ατομική και συλλογική βλακεία της ανθρωπότητας φοβούμαι πως δεν μας εξασφαλίζει καθόλου από την αέναη επανάληψη ακραίων φαινομένων απάνθρωπης συμπεριφοράς που μπορούν να φτάσουν στα όρια πυρηνικού ολοκαυτώματος.
Ο αγώνας δρόμου της ανθρωπότητας απέναντι στον εαυτό της, αγώνας δρόμου, που δεν είναι καθόλου σίγουρο αν οδηγεί στην ευτυχία, ή δυστυχία του, γίνεται διαρκώς ταχύτερος με την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και των επιστημών. Αυτός ο «αγώνας» κάνει τους ανθρώπους τυφλούς προς όλες τις αληθινές αξίες και μας στερεί το χρόνο για τη γνήσια ανθρώπινη δραστηριότητα και τη στοχαστική ενασχόληση μακριά απ το θολό τοπίο της απληστίας για το χρήμα. Ο νεαρός βορειοκορεάτης ηγέτης πριν καν προλάβει να ωριμάσει ψυχοπνευματικά, πριν ακόμη καλλιεργήσει μια, κάποια, πολιτισμική και πολιτική εμπειρία, τυφλωμένος από τη συλλογική παράνοια του καθεστώτος, έβγαλε αυτό που μας λέει ο νομπελίστας Λόρεντς:
Το λύκο που κρύβει μέσα του ο μέσος άνθρωπος.
Για μας τους νεοέλληνες απόγονους αρματολών και κλεφτών δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στο απώτερο παρελθόν.
Φτάνει μόνο να θυμηθούμε τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1946-1949), και είναι βέβαιο, για όσους τα έζησαν, και εκείνους που αργότερα πλήρωσαν τις συνέπειες πόσα πρόσωπα και προσωπεία έχει ο άνθρωπος ικανός να διαπράξει και τα πιο ειδεχθή εγκλήματα κυριευμένος από παρανοϊκό παραλήρημα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος, ο παγκόσμιος άνθρωπος σαν ηθικό πρόσωπο δεν σημείωσε καμιά ουσιαστική πρόοδο, σε ό,τι θεωρείται από τους ανθρωπιστικούς επιστήμονες και τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους ως το ωραίο το αληθινό, και το ηθικό.
Η αλαζονεία, μαζί με το, ακόμη ανεξερεύνητο ανθρώπινο ένστικτο εμποδίζει τις κοινωνίες να φτάσουν στο ύψος που τους αξίζει.
