Aποτελεί έναν από τους μικρότερους οικισμούς της Ευρυτανίας (των Αγράφων στην κυριολεξία) η Κουστέσα ο οποίος ανήκει κάποτε στην κοινότητα των Μεγάλων Βραγγιανών και σήμερα στόν Καλλικρατικό Δήμο Αγράφων αλλά σε ορισμένα πράγματα μοιάζει να διατηρεί μια διαρκή ανεξαρτησία και πηγαίο κοινοτισμό πράγματα τα οποία σαφώς και πηγάζουν από την αγάπη των Κουστεσιωτών προς την μικρή πατρίδα τους.Αγάπη η οποία δεν εξαντλείται στις θεωρητικές αοριστίες ή τις πρακτικές υπερβολές που συνηθίζεται να προβάλλουν οι περισσότεροι από τους απανταχού συμπατριωτών μέσω των Συλλόγων ή ως ιδιώτες, αλλά εκφράζεται με πολλά, μεγάλα και ωραία έργα σε όλο τον οικισμό.
Είχα πάει και άλλες φορές στην Κουστέσα, χειμώνα καιρό και φθινόπωρο και είχα διαφορετικές εντυπώσεις με κυρίαρχη αυτή της ερημίας και για τούτο δέχθηκα με ευχαρίστηση την πρόταση από την πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Κουστέσας Βραγγιανών Ευρυτανίας, την Αριστέα Ιωάννου - Αντωνίου να παραβρεθώ φέτος στην εορτή του Αγίου Παύλου και στο πανηγύρι που θα ακολουθούσε. Ήθελα πολύ να δω καλοκαίρι αυτό τον οικισμό που θεωρούσα άδειο, γεμάτο από κόσμο όπως μου είπε πως θα είναι και με χαρά διαπίστωσα πως είχε δίκιο. ‘Ολα σχεδόν τα σπίτια του οικισμού ήταν ανοιχτά και γεμάτα κόσμο που είχε έρθει για το πανηγύρι και σε μεγάλο ποσοστό ήταν νέοι και νέες, πράγμα σπάνιο για την εποχή σε όλα τα χωριά.
Πριν προσεγγίσουμε αυτό το φαινόμενο όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και πρώτα - πρώτα να δώσουμε μια απάντηση σε όσους ρωτήσουν, γιατί μια εκκλησία σε μια ευρυτανική γωνιά να είναι αφιερωμένη στον ’Αγιο Παύλο; Τούτο σας πληροφορούμε πως οφείλεται στον δάσκαλο Θεοδόσιο Π. Τσιλιαμάνη, από την Κόνιτσα που πρωτοδιορίστηκε στην Κουστέσα το 1964 και σαν είδε πως αυτός ο μικρός οικισμός των Βραγγιανών στερούνταν εκκλησίας και οι άνθρωποι παιδεύονταν χειμώνα – καλοκαίρι να πηγαίνουν να εκκλησιαστούν στα γειτονικά χωριά, ιεραποστολικά ανέλαβε να φτιάξει και αγωνίστηκε τέσσερα χρόνια μαζί με τους λιγοστούς κατοίκους της Κουστέσας να φτιάξουν εκκλησία δίπλα από το σχολείο και έκαναν την πρώτη λειτουργία στις 17 Δεκεμβρίου 1967. Η ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Παύλου υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα στην ιστορία του μικρού οικισμού και όπως αποδείχθηκε αυτή αποτέλεσε το επίκεντρο όχι μόνο της λατρείας αλλά και της μικρής αγροτοκτηνοτροφικής κοινωνίας των πρώτων μετά την τραγική δεκαετία του ΄40. Σήμερα η σημασία της εκκλησίας του Αγίου Παύλου έχει μεγαλώσει και αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους και γι’ αυτό όλοι προσπαθούν να είναι στην Κουστέσα την ημέρα που εορτάζει ο μεγάλος άγιός τους και να πανηγυρίσουν όλοι οι συγχωριανοί κατόπιν μαζί με τους επισκέπτες της Κουστέσας στην πλατεία μπροστά από το σχολείο.
Για την προετοιμασία της μεγάλης εορτής, από τις πόλεις της Βοιωτίας που ζουν οι περισσότεροι Κουστεσιώτες, ανεβαίνουν στον οικισμό νωρίτερα ορισμένοι κάτοικοι για να ανοίξουν πρώτα τα σπίτια που θα υποδεχτούν τον κόσμο, να συμμαζέψουν τα νερά, να καθαρίσουν τα μονοπάτια και τους δρόμους και να περιποιηθούν την εκκλησία αλλά και την μικρή πλατεία όπυ στήνεται το πανηγύρι μετά τη θεία λειτουργία. Φυσικά στην κίνηση αυτή πρωτοστάτησε η πρόεδρος Αριστέα Ιωάννου - Αντωνίου και σημαντική βοήθεια πρόσφεραν οι μόνιμοι κάτοικοι, ιδιαίτερα ο Τάσος Στούμπος που σαν τεχνίτης τα χέρια του πιάνουν όλες τις δουλειές και είναι ο άνθρωπος που κρατάει τα κλειδιά όλων των σπιτιών το χειμώνα και τα προσέχει.
Έτσι την παραμονή της εορτής που άρχισε να φτάνει ο πολύς κόσμος όλα ήταν στη θέση τους και η εκκλησία που έγινε ο εσπερινός και η αρτοκλασία από τον παπα ... Κουτσουπιά, έλαμπε. Ανήμερα της εορτής στη λειτουργία συμμετείχε και ο παπα Ηλίας... και η αρτοκλασία έγινε στο προαύλιο κάτω από τα δροσερά πλατάνια που φύτευε σαν είχε τελειώσει η κατασκευή της εκκλησίας, το 1967 ο Ηλίας Αντωνίου. Ακολούθησε κέρασμα λουκούμι και τσίπουρο και σύντομα άρχισε να στρώνεται το πανηγύρι στην πλατεία την οποία, για το φόβο του καιρού, έχουν φροντίσει να την σκεπάσουν με μόνιμη τέντα που μαζεύουν το χειμώνα. Για τα χρειαζούμενα του πανηγυριού είχαν φροντίσει από την προηγουμένη μέλη του Συλλόγου, είχαν ψήσει και μοιράσει το κρέας, είχαν γεμίσει τα ψυγεία ποτά και αναψυκτικά ενώ άλλοι είχαν αναλάβει το σερβίρισμα και την περιοποίηση των πανηγυριστών που εκτός από τους Κουστεσιώτες είχαν έρθει και πολλοί από τα διπλανά χωριά, τα Μεγάλα Βραγγιανά, το Τροβάτο, τα Πετρίλια και το Τρίδεντρο ακόμη.
Όλα λειτούργησαν άψογα και ο καιρός δεν έκανε καμιά λαχτάρα όλο το απόγευμα της περασμένης Κυριακής. Η ορχήστρα, Σταύρος Τσιάκαλος, βιολί, Γιώργος Μαυρατζάς, κλαρίνο, Στυλιανός Βαγγελάκος, τραγούδι, Ρούλα Τουραλιά, τραγούδι, Βασίλης Καλαμπόκας, κιθάρα και Χρήστος Λέκκος, κρουστά, ικανοποίησε όλους τους πανηγυριστές και χόρεψαν τραγούδια της αρεσκείας, πολλά από τα οποία λόγω και της γειτονίας της Κουστέσας με τα Πετρίλια ήταν αργιθεάτικα. Στο τέλος, για το καλό και να πάρει όλο το κορμί των χορευτών γεύση από το πανηγύρι, χόρεψαν και το πιπέρι...
Σημειώνουμε πως το πανηγύρι του Αγίου Παύλου δεν είναι η μόνη πρωτοβουλία του Συλλόγου για αντάμωμα των Κουστεσιωτών αλλά κάθε χρόνο, τον Αύγουστο που όλοι βρίσκονται σε διακοπές διοργανώνει με μεγάλη επιτυχία πάντα και το μεγάλο αντάμωμα που φέτος θα γίνει στις 2 Αυγούστου. Ο Σύλλογος επίσης πρωτοστατεί και για τα απαραίτητα έργα του οικισμού, όπως διανοίξεις και συντήρηση δρόμων μέχρι και κατασκευή γεφυριών ή άλλων απαραίτητων δράσεων. Για όλα αυτά, ο Σύλλογος στηρίζεται στα μέλη του και η αγάπη προς τον τόπο τους, δυναμώνει την προσφορά τους.
