Δυστυχώς άλλο ένα σπουδαίο Βυζαντινό Μνημείο του τόπου μας, ο ιστορικός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, που δεσπόζει στην ομώνυμη περιοχή της Ανατολικής Φραγκίστας, αν δεν γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις στους επόμενους δυο μήνες ή έστω πριν αρχίσει ο χειμώνας, κινδυνεύει να καταρρεύσει. Ο σημερινός Ιερός Ναός του Σωτήρος είναι το µόνο που απέμεινε στην παραδείσια τοποθεσία ΣΩΤΗΡΑ από το παλιό συγκρότημα του άλλοτε πλούσιου Μοναστηριού. Πρόκειται περί αξιόλογου Χριστιανικού μνημείου που ανακαινίσθηκε το 1725 αρχιερατεύοντος του Επισκόπου Λιτζάς και Αγράφων Διονυσίου του Χίου. Ο Ιερός Ναός είναι χτισμένος σε ρυθμό Ζακυνθινού τύπου τρίκογχος σταυρεπίστεγος µε νάρθηκα και λιθόκτιστο κλειστό τρούλο. Έχει μήκος 10 μέτρα πλάτος 5µ και ύψος 5 μέτρα. Το συνολικό εμβαδόν του είναι επομένως 50 τ.µ. Οι τοίχοι είναι λιθόκτιστοι και το πάχος τους είναι 0,60µ. Το εσωτερικό του Ναού είναι αγιογραφημένο σε κάθε του σημείο µε ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες βυζαντινότροπης τέχνης, από άγνωστο αγιογράφο που πιθανολογείται να ήταν μοναχός της Ιεράς Μονής το 1732, εποχή κατά την οποία επίσκοπος Λιτζάς και Αγράφων ήταν ο Διονύσιος ο εξ Ιωαννίνων.
Παρότι το έργο “Συντήρηση και αποκατάσταση ιερού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος”, στην Ανατολική Φραγκίστα, προϋπολογισμού 350.000 €, ήταν στα προτεινόμενα έργα του Προγράμματος ΠΙΝΔΟΣ με φορέα υλοποίησης την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ευρυτανίας, που προκήρυξε μάλιστα και την δημοπράτησή του, μέχρι στιγμής δεν έγινε απολύτως τίποτε. Να υπενθυμίσουμε ότι κατά την συνεδρίαση της 9ης Επιτροπής του Προγράμματος, ΠΙΝΔΟΣ, που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Ευρυτάνα Θανάση Μπούρα τότε Υφυπουργού Οικονομικών, το εν λόγω έργο ήταν μεταξύ των 7 μεγάλων έργων για την Ευρυτανία συνολικού προϋπολογισμού 2.331.750,60 ευρώ. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι τον περασμένο Μάρτιο που έγιναν οι προτάσεις για έργα μέσου του ΕΣΠΑ, από τους Δήμους της Ευρυτανίας, το εν λόγω έργο δεν προτάθηκε ούτε από τον Δήμο Φραγκίστας, που πρότεινε άλλα έργα, όπως: «Κατασκευή γηπέδων 5Χ5 Δήμου Φραγκίστας 675.000,00 ευρώ Βελτιώσεις γηπέδων ποδοσφαίρου στα ΔΔ Παλαιοκατούνας – Ανατ. Φραγκίστας – Δυτικής Φραγκίστας 150.000,00 ευρώ. Ανάπλαση ανάδειξη Κεντρικών Πλατειών ΔΔ Παλαιοκατούνας 600.000,00 ευρώ Αναβάθμιση – Ανάπλαση οικιστικών περιοχών ΤΔ Δήμου Φραγκίστας 218.500,00 ευρώ. Βελτίωση αγροτικής οδοποιίας ΤΔ Δήμου Φραγκίστας 570.000,00 ευρώ Κατασκευή Τεχνικού και αποκατάσταση οδοστρώματος οικισμού Τσούκας Δήμου Φραγκίστας 106.000,00 ευρώ». Αντίθετα ο Δήμος Φουρνάς από τα βασικότερα έργα που πρότεινε να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ ήταν: «Συντήρηση Ιστορικών Αντικειμένων της Εκκλησιαστικής Συλλογής Αγίου Νικολάου Κορίτσας και ρύθμιση περιβαλλοντικών συνθηκών και αποθήκευσης 250.000,00 ευρώ. Συντήρηση Τοιχογραφιών Ι. Μ. Μεταμορφώσεως Σωτήρος Βράχας και ρύθμιση περιβαλλοντικών συνθηκών και αποθήκευσης 350.000,00 ευρώ».
Το τελευταίο διάστημα με ενέργειες του Εκκλ. Συμβουλίου, τον Βυζαντινό Ναό του ΣΩΤΗΡΑ, επισκέφτηκε ειδικός συντηρητής Μνημείων από την Αθήνα και προέβη στην σύνταξη σχετικής τεχνικής και οικονομικής έκθεσης, για την εκπόνηση μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης του Καθολικού της Ι.Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αν.Φραγκίστας Ευρυτανίας (Αναστήλωση - αρχιτεκτονική και στατική μελέτη). Η εν λόγω μελέτη θα συνταχθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές Μελετών του Υπουργείου Πολιτισμού και τις διεθνείς αρχές αναστηλώσεων που έχουν κυρωθεί με Νόμο από το Ελληνικό Κράτος, και θα υποβληθεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες για έγκριση.
Ειδικότερα θα περιλαμβάνει:
1.Την αποκατάσταση και την κατά, το δυνατόν, διατήρηση και ενίσχυση του υπάρχοντος δομικού συστήματος της λιθοδομής καθώς και των ξύλινων προσαρτημάτων (ξυλοδεσιές).
2.Τη βελτίωση της σεισμικής συμπεριφοράς του Μνημείου με την αποκατάσταση των ρηγματώσεων στη θολοδομία και στους περιμετρικούς τοίχους.
3.Την επιλογή κατάλληλων επεμβάσεων που θα εξασφαλίζουν την τήρηση των αναστηλωτικών αρχών (αναστρεψιμότητα, διακριτότητα κλπ).
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, για την χρηματοδότηση της μελέτης γίνονται προσπάθειες από την πλευρά του Βουλευτή Ευρυτανίας κ. Ηλία Καρανίκα, οι οποίες βρίσκονται σε πολύ καλό δρόμο.
