Στην Ελλάδα το παθογόνο έχει εισαχθεί κατά πάσα πιθανότητα με φυτά πλατάνου από την Ιταλία. Διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 2003 στο Νομό Μεσσηνίας και στη συνέχεια διαδόθηκε στους νομούς Ηλείας, Αρκαδίας και Αχαΐας στην Πελοπόννησο. Το 2010 η ασθένεια διαπιστώθηκε στην Ήπειρο, στους νομούς Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας και το 2011 στο Νομό Καρδίτσας στη Θεσσαλία. Σε πάρα πολλά από τα ποτάμια και τους χειμάρρους της Πελοποννήσου και της Ηπείρου η ασθένεια έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις με χιλιάδες νεκρά δένδρα.
Εκτός από τα φυσικά οικοσυστήματα πλατάνου κατά μήκος ποταμών και χειμάρρων ο μύκητας έχει νεκρώσει και ένα σημαντικό αριθμό δένδρων πλατάνου σε κατοικημένες περιοχές της Πελοποννήσου και της Ηπείρου, όπου δέσποζαν σε πλατείες και κοσμούσαν δρόμους και χώρους αναψυχής. Πολλά από αυτά τα δένδρα είχαν ογκώδεις διαστάσεις και ηλικία αρκετών αιώνων.
Διάδοση της ασθένειας
O κυριότερος παράγοντας που συμβάλλει στη διάδοση του μύκητα Ceratocystis platani είναι ο άνθρωπος. Ένας συχνός τρόπος διασποράς του παθογόνου, σε κοντινές αλλά και μακρινές αποστάσεις, είναι με μολυσμένα εργαλεία (αλυσοπρίονα, πριόνια, τσεκούρια κ.λπ.), τα οποία μπορούν εύκολα να μεταφέρουν το μύκητα με την μορφή μολυσμένου πριονιδιού ή σπορίων όταν κόβονται προσβεβλημένα δένδρα. Ένας άλλος τρόπος ανθρωπογενούς διασποράς της ασθένειας είναι με μηχανήματα εκσκαφής, που χρησιμοποιούνται σε ποτάμια ή δρόμους με προσβεβλημένα δένδρα. Τα μηχανήματα μπορεί να μεταφέρουν μολυσμένο χώμα ή κομμάτια προσβεβλημένου ξύλου και να δημιουργήσουν νέες εστίες προσβολής.Στις περισσότερες περιπτώσεις που έχουν διαπιστωθεί νέες εστίες προσβολής είναι εμφανής η ανθρωπογενής διάδοση του παθογόνου. Έργα της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων δημόσιων φορέων στην Πελοπόννησο την Ήπειρο και τη Θεσσαλία έχουν συμβάλλει σε ένα μεγάλο βαθμό στη διάδοση της ασθένειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εμφάνιση της ασθένειας στη Θεσσαλία, σε σημεία που είχε περάσει πρόσφατα το δίκτυο της ΔΕΗ. Δίπλα από τους στύλους είχαν κοπεί πλατάνια με κάποιο μολυσμένο αλυσοπρίονο, το οποίο προηγουμένως είχε χρησιμοποιηθεί σε άλλη περιοχή με προσβεβλημένα πλατάνια.
Όταν η ασθένεια προσβάλλει κάποιο πλατάνι σε ένα ποτάμι, στη συνέχεια διαδίδεται στα διπλανά δένδρα με επαφές (αναστομώσεις) των ριζών τους. Μέσα στους ποταμούς και χεμάρρους η μετάδοση του μύκητα γίνεται με κορμούς και κλαδιά προσβεβλημένων νεκρών δένδρων, που σπάζουν και μεταφέρονται με το ρεύμα του νερού συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων εστιών προσβολής. Σε αρκετές περιοχές της Πελοποννήσου και της Ηπείρου οι νεκρώσεις δένδρων μέσα στα ποτάμια επεκτείνονται για αρκετά χιλιόμετρα και τα νεκρά δένδρα πλατάνου αριθμούνται σε χιλιάδες.
Αντιμετώπιση
Από τη στιγμή που ένα δένδρο πλατάνου προσβληθεί δεν υπάρχει καμία γνωστή μέθοδος ή κάποιο φυτοφάρμακο που θα μπορούσαν να «θεραπεύσουν» την ασθένεια. Ωστόσο, είναι δυνατή η λήψη προληπτικών φυτοπροστατευτικών μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς της ασθένειας. Βασικοί στόχοι των μέτρων αντιμετώπισης είναι η αποφυγή της διάδοσης του παθογόνου σε άλλες περιοχές και η εκρίζωσης της ασθένειας σε κάθε περιοχή που εμφανίζεται. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση παίζει η έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας σε νέες εστίες προσβολής. Όταν η ασθένεια βρίσκεται στα αρχικά στάδια και ο αριθμός των προσβεβλημένων δένδρων είναι περιορισμένος, τα μέτρα αντιμετώπισης είναι περισσότερο αποτελεσματικά και το κόστος περιορισμένο.
Σε νέες εστίες προσβολής, που ο αριθμός των προσβεβλημένων δένδρων είναι μικρός μπορούν να εφαρμοστούν ζιζανιοκτόνα στα ασθενή δένδρα και κυρίως στα γειτονικά τους υγιή δένδρα. Με αυτό τον τρόπο νεκρώνεται το ριζικό σύστημα των δένδρων και μπορεί να αποφευχθεί η επέκταση της ασθένειας στα γειτονικά δένδρα με αναστομώσεις μεταξύ των ριζών. Τα προσβεβλημένα δένδρα καθώς και τα γειτονικά τους που έχουν νεκρωθεί από τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να υλοτομούνται και να καταστρέφονται με καύση. Στη συνέχεια, θα πρέπει να ακολουθεί απολύμανση στα σημεία υλοτομίας με κατάλληλα μυκητοκτόνα. Επίσης θα πρέπει να απολυμαίνονται και όλα τα μηχανήματα και εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε αυτές τις εργασίες. Παράλληλα, πρέπει να εφαρμόζονται μέτρα καραντίνας σε προσβεβλημένες περιοχές, που αφορούν στη απαγόρευση χωματουργικών εργασιών (διανοίξεις δρόμων και ρεμάτων, αμμοληψίες, ή ακόμα και όργωμα αγρών).
Από τους μέχρι τώρα ελέγχους, που έχουν πραγματοποιηθεί στο Νομό Ευρυτανίας από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων σε συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία του νομού, δεν έχουν διαπιστωθεί προσβολές από τη συγκεκριμένη ασθένεια. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό στο εγγύς μέλλον το παθογόνο να εισβάλλει στην Ευρυτανία με κάποιο μολυσμένο μηχάνημα εκσκαφής που θα χρησιμοποιηθεί σε δημόσια έργα ή με κάποιο εργαλείο κοπής ή κλάδευσης δένδρων που είχε προηγουμένως χρησιμοποιηθεί σε προσβεβλημένα δένδρα.
Η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου ήταν ένα από τα θέματα που παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που διοργανώθηκε από το Δήμο Καρπενησίου και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού στις 18 Νοεμβρίου 2011 στο Συνεδριακό Κέντρο Καρπενησίου.
