Αρκετοί μαθητές της υπηρετούν στα αναλόγια, στην Ευρυτανία και αλλαχού. Την ώρα που σε μεγάλες πόλεις μόνο για το Α΄ έτος καλείται ο σπουδαστής να πληρώσει το λιγότερο 80 €, η εγγραφή και η παρακολούθηση των μαθημάτων εδώ είναι δωρεάν. Την ερχόμενη εβδομάδα θα δώσουν πτυχιακές εξετάσεις 10 μαθητές (αποσπάσματα από τις περυσινές εξετάσεις μπορείτε να δείτε, εάν πληκτρολογήσετε «Σχολή Βυζαντινής Καρπενησίου» στο διαδίκτυο).
Τη Δευτέρα, εκδήλωση της Σχολής Παραδοσιακών (φέτος θα έλεγα περισσότερο σύγχρονων!) Οργάνων του ως άνω Ναού, στις 7:30 μ.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο και την Τρίτη εκδήλωση για την παγκόσμια ημέρα κατά των Ναρκωτικών από το Κέντρο Απεξάρτησης «Αλκυόνη», με συμμετοχή μαθητικών σχημάτων και της μπάντας του Δήμου. Η συμμετοχή μας είναι σημαντική, όχι μόνο ως ακροατών, αλλά και ως υποστηρικτών κάθε δημιουργικής προσπάθειας.
* * * * *
Στο προηγούμενο φύλλο, αναφερθήκαμε σε μια παιδική παράσταση με θέμα τον αργαλειό. Ο αργαλειός είναι μόνο αντικείμενο της λαογραφίας, που ζει μόνο στις αναμνήσεις των παλαιοτέρων και σε τραγούδια ή μπορεί να χρησιμεύσει ως μέσο βιοπορισμού σήμερα; Παλαιότερα στα προγράμματα της Ν.Ε.Λ.Ε. (Νομαρχιακής Επιτροπής Λαϊκής Επιμόρφωσης) περιλαμβανόταν και η υφαντουργία. Υπάρχει κάτι αντίστοιχο που όχι μόνο να εκπαιδεύει, αλλά και να εξασφαλίζει δωρεάν διαμονή, χρηματικό επίδομα, ασφάλιση και επαγγελματική αποκατάσταση; Η απάντηση ευτυχώς είναι καταφατική. Ο λόγος για την άγνωστη σε πολλούς Ριζάρειο Χειροτεχνική Σχολή Μονοδενδρίου.
Το Μονοδένδρι, ένα από τα πιο όμορφα και αντιπροσωπευτικά Ζαγοροχώρια, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα των μεγάλων εθνικών ευεργετών αδελφών Μάνθου και Γεωργίου Ριζάρη, οι οποίοι διέθεσαν την αμύθητη περιουσία τους, που απέκτησαν στη Ρωσία, για τη σύσταση ιδρύματος και μέσω αυτού τη δημιουργία, το 1844, της ομώνυμης ιστορικής Εκκλησιαστικής Σχολής στην Αθήνα, με τη μεγάλη μέχρι σήμερα προσφορά της στην Ορθοδοξία και την Παιδεία του Έθνους.
Προηγουμένως οι ιδρυτές του στήριξαν ενεργώς την Φιλική Εταιρεία και τον αγώνα της ελληνικής επαναστάσεως με μεγάλα χρηματικά ποσά κατά την περίοδο 1814-1824. Ο Μάνθος Ριζάρης μάλιστα υπήρξε από τα πρώτα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και ήταν γνωστός στους Φιλικούς με το συνθηματικό όνομα "Πρόθυμος". Το 1837 ο Γεώργιος Ριζάρης ήρθε στην Αθήνα και συνέταξε τη διαθήκη του, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν τα σχέδια των δύο αδελφών για την ίδρυση της ομώνυμης Εκκλησιαστικής Σχολής, η οποία στην εποχή της, μαζί με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, τη Σχολή Ευελπίδων και το Αρσάκειο, αποτελούσαν τα μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας. Σήμερα το Ριζάρειο Ίδρυμα μεριμνά παράλληλα και για την ανάπτυξη της γενέτειρας των Αδελφών Ριζάρη και της ευρύτερης περιοχής του Ζαγοριού.
Η Ριζάρειος Χειροτεχνική Σχολή ιδρύθηκε το 1979, με σκοπό τη διατήρηση των παραδοσιακών τεχνών, που σήμερα τείνουν να εξαφανιστούν. Παράλληλα, όμως, στοχεύει να δώσει στα κορίτσια της ευρύτερης περιοχής επαγγελματική κατάρτιση, σε μία εποχή όπου η ανεύρεση εργασίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Έτσι το όραμα των αείμνηστων αδελφών Ριζάρη υλοποιείται καθημερινά. Να σημειωθεί ότι δέχονται φοιτήτριες από όλα τα μέρη της Ελλάδος· παλαιότερα ίσχυε και όριο ηλικίας, το οποίο, όπως μάθαμε, αναιρέθηκε.
Η Χειροτεχνική Σχολή περιλαμβάνει:
1. Σχολή Υφαντικής – Κεντητικής - Ταπητουργίας, όπου φοιτούν μαθήτριες από 14 ετών και πάνω. Η φοίτηση είναι διετής, ακολουθεί πρακτική εξάσκηση 1 έτους και παρέχεται η δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης. Στις μαθήτριες καταβάλλεται μηνιαίο εκπαιδευτικό επίδομα 88 ευρώ στο Α΄ έτος και 146 ευρώ στο Β΄ έτος. Οι μαθήτριες έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενηθούν δωρεάν, στο οικοτροφείο της Χειροτεχνικής Σχολής. Για εκείνες που δεν επιθυμούν να μένουν στο οικοτροφείο υπάρχει η δυνατότητα μετακίνησής τους με το λεωφορείο της Σχολής από και προς τα Ιωάννινα.Τα υφαντά κατασκευάζονται με παραδοσιακούς αργαλειούς αποκλειστικά χειροκίνητους. Η σαΐτα οδηγείται από μηχανισμό που κινείται με το χέρι και σε συνδυασμό με τα πατήματα των ποδιών δημιουργεί το χειροποίητο ύφασμα. Τα κεντήματα πάλι δουλεύονται πάνω στον αργαλειό με τα δάκτυλα, όπου υφαίνονται ταυτόχρονα. Στις μαθήτριες εκτός των βασικών μαθημάτων διδάσκονται επίσης:
α) Βασικά στοιχεία οικιακής οικονομίας, β) Ανθοδετική σε αποξηραμένα φυτά της περιοχής, γ) Μαθήματα κοσμήματος - ζωγραφικής και διαφόρων διακοσμητικών κατασκευών. Έτσι αποκτούν μια ευρύτερη μόρφωση, που θα τους χρησιμεύσει και για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία αλλά και για την προσωπική τους ζωή. (Aνεπίσημες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι απόφοιτες της Σχολής στα Ιωάννινα είναι περιζήτητες νύφες!)
2. Εργαστήρι παραγωγής προϊόντων λαϊκής τέχνης, όπου εργάζονται σε μόνιμη βάση απόφοιτες της Σχολής στις οποίες εξασφαλίζεται βασικό ημερομίσθιο και ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Στεγάζεται σε ανακαινισμένο αρχοντικό, που βρίσκεται στην είσοδο της κεντρικός πλατείας του Χωριού. Σ αυτό ο επισκέπτης μπορεί να προμηθευτεί τα μοναδικά χειροτεχνήματα που παράγουν οι απόφοιτες της Σχολής Χειροτεχνίας και να παρακολουθήσει τη διαδικασία παραγωγής υφαντών από παραδοσιακούς αργαλειούς. Για τις εργάτριες που δεν επιθυμούν να μετακινούνται προς το Μονοδένδρι, δίνεται η δυνατότητα να διατηρήσουν εργαστήριο στο σπίτι τους παίρνοντας πρώτες ύλες και σχέδια από τη σχολή, παραδίδοντας σε αυτήν τα παραγόμενα προϊόντα τους των οποίων τη διάθεση αναλαμβάνει το Ίδρυμα μέσω του πρατηρίου πώλησης που διαθέτει.
Στο συμβατικό και στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα θα βρούμε παραδοσιακά προϊόντα - χειροτεχνήματα όπως μπομπονιέρες για το γάμο και τη βάπτιση, κεντητά μαξιλάρια, κεντήματα, καρέ, σεμέν, κουρτίνες, τραπεζομάντηλα, χαλιά, καθώς και βιβλία, συγγράματα και εκπαιδευτικά προγράμματα. Φωτογραφίες τους είναι διαθέσιμες στον πολύ προσεγμένο ιστότοπο της σχολής. Δεν θα μπορούσαν απόφοιτες της σχολής να μετακενώσουν τις γνώσεις τους ή να παράγουν προϊόντα στην Ευρυτανία, μιας που πασχίζουμε να την αναδείξουμε ως τουριστικό προορισμό; Γιατί θα πρέπει να εισάγουμε το καθετί από άλλες περιοχές προσθέτοντας μόνο το λογότυπο λ.χ. του Καρπενησίου; Δε θα ήταν ωραία ιδέα οι μπομπονιέρες τουλάχιστον για τα μυστήρια να είναι χειροποίητες και όχι μιας χρήσης; Θα μπορούσαν ίσως να ενδιαφερθούν και οι Σύλλογοι Γυναικών προς αυτήν την κατεύθυνση.
3. Εκθετήριο σε κεντρικό σημείο του χωριού, όπου εκτίθενται και πωλούνται τα χειροτεχνήματα της Σχολής. Οι επισκέπτες εκτός από την αγορά χειροτεχνημάτων έχουν και τη δυνατότητα παραγγελίας σύμφωνα με τις επιθυμίες τους. Ο πάνω όροφος του εκθετηρίου έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί εκδηλώσεις και συνέδρια-παρουσιάσεις, χωρητικότητας 100-120 ατόμων.
4. Σεμινάρια οργανώνονται όλη τη διάρκεια του έτους για την εκμάθηση της υφαντικής τέχνης και της ταπητουργίας. Στόχος των σεμιναρίων είναι να γνωρίσουν τις τέχνες αυτές, που τείνουν να εξαλειφθούν, σε ανθρώπους οι οποίοι ενδιαφέρονται. Τα σεμινάρια πραγματοποιούνται τόσο στο Μονοδένδρι όσο και τα Ιωάννινα σε ιδιόκτητο χώρο στη Ριζάρειο Πολιτεία.
Άλλο παράρτημα της Ριζαρείου είναι, όπως προαναφέρθηκε και η Εκκλησιαστική Σχολή δηλαδή γενικό εκκλησιαστικό λύκειο και εκκλησιαστικό Ι.Ε.Κ, όπου παρέχονται ιερατικές σπουδές. Η Ρ.Ε.Σ. διαθέτει αξιόλογο εκπαιδευτικό προσωπικό, με πολύ θετική συμβολή στην κατάρτιση των μαθητών. Οι υπότροφοι και χωρίς οικονομική επιβάρυνση μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν : Μαθήματα Πληροφορικής, Αγιογραφίας, Βυζαντινής Μουσικής και προγράμματα άθλησης και ψυχαγωγίας. Οι απόφοιτοι του λυκείου έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Η σχολή στεγάζεται σε σύγχρονες και άνετες εγκαταστάσεις στο Χαλάνδρι, στις οποίες λειτουργεί Οικοτροφείο. Στους σπουδαστές παρέχεται δωρεάν σίτιση, στέγαση, εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και παρακολούθηση. Αιτήσεις εγγραφής γίνονται δεκτές κάθε χρόνο από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο στη γραμματεία των εκπαιδευτηρίων. Διευθυντής της Σχολής είναι ο πολύ γνωστός μας π. Λάμπρος Ανδρεάκης από τη Φραγκίστα.
Φρονούμε ότι οι γονείς και οι υποψήφιοι φοιτητές είναι καλό να έχουν μια εναλλακτική λύση στο «καυτό» θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης, χωρίς να απογοητεύονται σε περίπτωση αποτυχίας στις πανελλήνιες εξετάσεις.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Μονοδένδρι Ζαγορίου, 44007 Ιωαννίνων, Tel & fax. 26530-71382, e-mail: sales@rizarios.gr. Πωλητήριο – Εκθετήριο: Τηλέφωνο 26530 71119. Ηλεκτρονική διεύθυνση (και για τις δύο σχολές): www.rizarios.gr
