Αν ήταν δημιούργημα της μοναδικής ευρυτανικής φύσης, αν ήταν κομμάτι από τη γη της άγριας πλαγιάς, αν ήταν ένα παλιό αχειροποίητο κτίσμα στο μεγάλο χωράφι, αν ήταν ένα φάντασμα από αυτά που δημιουργούν οι ομίχλες που ανεβαίνουν σκαλί - σκαλί τα μεγάλα πεζούλια από το ποτάμι, τότε θα λέγαμε χωρίς επιφυλάξεις πως είναι θύμα του χρόνου…
Δεν είναι όμως έτσι· το κτιριακό συγκρότημα που ονομάζεται «Κατσάμπειον Οικοτροφείον» στο ιστορικό και άλλοτε ακμαίο χωριό Προυσός στην Ευρυτανία, ιδρύθηκε από τον Χριστόφορο Κατσάμπα το 1971 και λειτούργησε ως το 1994 προσφέροντας στέγη, τροφή και χώρους μελέτης σε εκτοντάδες μαθητές από την Ευρυτανία και την υπόλοιπη Ελλάδα και οι οποίοι στην πλειονότητά τους διακρίθηκαν στις σπουδές που ακολούθησαν και πέτυχαν στη ζωή αφού η εκπαίδευση που δέχθηκαν εκεί, ήταν αρκετά υψηλή αλλά και ιδιαίτερα αυστηρή.
Ακολουθώντας τον φίλο Δημήτρη Παπαδιά από την Πρασιά του Απεραντίου, βρέθηκα κι εγώ την προπερασμένη Κυριακή στον Προυσό, σε ένα μικρό αντάμωμα συμμαθητών και αποφοίτων το οποίο δυστυχώς δεν χορτάσαμε γιατί εξαιτίας ενός απρόοπτου γεγονότος υποχρεωθήκαμε να φύγουμε στην Αθήνα. Πρόλαβα όμως να γνωρίσω και το «Κατσάμπειο Γυμνάσιο», ένα ενδιαφέρον επίσης μεγάλο κτίριο, προσφορά του ίδιου του ευεργέτη το οποίο, αφ’ ότου έκλεισε κι αυτό ελλείψει μαθητών, το πήρε η ΔΕΗ να το κάνει ειδική σχολή και μετά από λίγα χρόνια λειτουργίας το παράτησε κι άρχισε να ρημάζει και αυτό.
Αυτό όμως που με εντυπωσίασε για το μέγεθος της εγκατάλειψης ήταν το «Κατσάμπειο Οικοτροφείο» την κατάσταση του οποίου δεν μπορώ να χαρακτηρίσω παρά ως ντροπή όχι μόνο για την Ευρυτανία αλλά και για όλη την Ελλάδα. Δεν χρειάζεται να περιγράψω την οικτρή κατάσταση, αυτή μόνο με μια επιτόπια επίσκεψη βιώνεται μέσα στις ρημαγμένες αίθουσες όπου λιώνουν τα έπιπλα, τα εποπτικά εργαλεία, όλες οι εγκαταστάσεις. Δεν ξέρω τίνος είναι η ευθύνη και σε κανέναν δεν μπορώ να αναφερθώ προσωπικά, όποια εξουσία και αν αυτός υπηρέτησε γιατί εκείνο που είδαμε, ξεπερνά κατά πολύ τη καλή διάθεση των διαχειριστών και των τοπικών αρχών. Η ευθύνη για το κατάντημα του «Κατσάμπειου Οικοτροφείου» ανήκει σε όλη την κοινωνία, τοπική και εθνική και μιας και είναι εξαιρετικά επίκαιρο να αναζητούμε τις ρίζες της κρίσης που ταλανίζει την Ελλάδα, κάλλιστα θα μπο ρούσαμε να αναφέρουμε του οικοτροφείου σαν ένα κομμάτι της.
Γιατί πολύ απλά θα μπορούσε αυτό το κτίριο να αξιοποιηθεί και σίγουρα γι’ αυτό θα υπήρχαν ένα σωρό τρόποι. Όπως για παράδειγμα θα μπορούσε να γίνει ένας πολύ ωραίος ξενώνας ή ακόμη ένας οίκος ευγηρίας με πανελλαδική εμβέλεια. Σίγουρα θα πείτε αυτό το εγχείρημα θα απαιτούσε ένα σημαντικό κόστος επισκευής και φυσικά λειτουργίας του. Θα μπορούσαν επίσης για παράδειγμα να το προλάβουν πριν αρχίσουν, μετά τη διακοπή της λειτουργίας του, κάποιοι να διαμένουν εκεί και να διανυκτερεύουν περιστασιακά κάποιες φορές χωρίς να τους κοστίσει τίποτα και φυσικά δεν τους ένοιαζε τι θα αφήσουν πίσω τους. Τα αποτελέσματα αυτών των περιστασιακών καταλήψεων είναι εμφανή, όπως επίσης είναι εμφανή και τα σημάδια των βανδαλισμών από αγνώστους. Λέω αγνώστους γιατί όπως και να έχει το πράγμα, οι ντόπιοι που έζησαν από τη δουλειά που έκαναν στο Οικοτροφείο, δεν μπορεί, κάποιο στοιχειώδες ενδιαφέρον θα έδειχναν και θα απέτρεπαν τις καταστροφές. Δεν ξέρω, πιθανόν να υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις σαν έβλεπαν αυτά τα πράγματα, αλλά βλέποντας την κατάσταση σήμερα, πρέπει να έπεσαν στο κενό. Έτσι το κτίριο σήμερα μπορεί να θεωρηθεί τελειωμένο και σε λίγα χρόνια αν δεν βρεθεί ένας τρόπος να επισκευαστεί, θα είναι και επικίνδυνο για όποιον το πλησιάσει. Εν κατακλείδι, μια περιουσία αφέθηκε να καταστραφεί και να ακυρωθεί έτσι και η προσφορά του ευεργέτη που αμφιβάλλω αν στα χρόνια που θα ακολουθήσουν βρεθεί κάποιος να τον ακολουθήσει.
