Είναι παράτολμον ένας φιλόλογος, παλαίμαχος θεράπων της Μαχόμενης Εκπαιδεύσεως, να αναφερθή εκτενώς εις την προσωπικότητα και το πολύπτυχον και εις τους πολλούς κλάσους του Δικαίου εκτεινόμενον έργον του κρατίστου Νομοδιδασκάλου Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου.
Εν έτει 1947 εγνώρισα τον Καθηγητήν Κωνσταντίνον Τριανταφυλλόπουλον, ότε με μικράν ομάδα Ευρυτάνων φοιτητών τον επεσκέφθημεν εις την οικίαν του. Μας εδέχθη φιλοφρόνως. Κατά την συζήτησιν ανεκάλεσεν επιτερπείς αναμνήσεις του από την Ευρυτανίαν και εζήτησε λεπτομερείς πληροφορίες δια πρόσωπα και την επικρατούσαν μετακατοχικήν περίοδον. Εις την μνήμην μου παρέμεινεν έκτονε εναργής η εικόνα του σοφού επιστήμονος, του προσηνούς ανθρώπου και του παραινούντος Διδασκάλου. Την εικόνα εκείνην ανακαλώ, οσάκις ατενίζω την παρά την πλατείαν της πόλεως Καρπενησίου ανιδρυθείσαν προτομήν του.
Επέπρωτο μετά παρέλευσιν εξηκονταετίας και πλέον να έλθω εις οικείωσιν με το έργον του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου. Αφετηρία οι εξακολουθητικώς εκδοθέντες ογκώδεις τόμοι τούτου με την εργώδη επιμέλειαν του Παρέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτου Κ. Τσούκα. Συγκυρία απλή η …εύνοια της Θέμιδος είναι ένας νέος Ευρυτάν θεμιστοπόλος να επιχειρίση επιστημονικώς και να εποπτεύση την έκδοσιν των Απάντων του κατά κοινήν αποδοχήν κρατίστου Ευρυτάνος Νομοδιδασκάλου!
Ο Παναγιώτης Κ. Τσούκας απετόλμησε να πραγματώση παλαιόν αίτημα του νομικού κόσμου δια της συναγωγής του εγκατεσπαρμένου εις πάσης φύσεως νομικά περιοδικά, αυτοτελείς μελέτας, διατριβάς και μονογραφίας πολυσχιδούς έργου του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου. Ότε μετά πολλής σεμνότητος ανεκοινώθη εις εγκρίτους εκπροσώπους του νομικού κόσμου η πρόθεσίς του αυτή, προεκλήθη έκπληξις και ηγέρθησαν αμφιβολίαι δια την δυνατότητα πραγματοποιήσεώς της. Και τούτο, διότι δια το εγχείρημα αυτό απητείτο πρωτίστως εδραία επιστημονική συγκρότησις, ικανότης ερευνητική, αίσθησις δι’ επισήμανσιν και δυνατότης δι’ αξιολόγησιν των επί μέρους εργασιών του Κων/νου Τριανταφυλλοπούλου.
Τα προσόντα ταύτα διέθετεν ο Παναγιώτης Τσούκας. Ήδη από των χρόνων της φοιτήσεώς του εις το Πανεπιστήμιον έδωκε δείγματα ωρίμου σκέψεως, φιλοσοφικού στοχασμού και εργατικότητος ακαμάτου. Με σεμνότητα επαινετήν ήγαγεν εις πέρας έργον κολοσσιαίον, εφελκύσας δίκαιον έπαινον, εγκάρδια συγχαρητήρια και θερμάς ευχαριστίας του νομικού κόσμου διά την πολύτιμον προσφοράν του, καταξιωθείς από των πρώτων ετών της θητείας του εις τον νομικόν χώρον ως εκγρίτος ιστορικός και μελετητής του Δικαίου.
Ήδη τα ΑΠΑΝΤΑ του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, συγκεντρωμένα εις σειράν οκτώ ογκωδών και καλαισθήτων τόμων, είναι εις την διάθεσιν του νομικού κόσμου και ευρύτερον προς μελέτην, γνώσιν και διδαχήν. Και ο αδαής της νομικής επιστήμης, διεξερχόμενος τους εκδοθέντας τόμους. Και ο αδαής της νομικής επιστήμης, διεξερχόμενος τους εκδοθέντας τόμους, αισθάνεται έκπληξιν διά την πολυμέρειαν της νομικής συγκροτήσεως του Νομοδιδασκάλου Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, αι πολυάριθμοι επιστημονικαί εργασίαι του οποίου αναφέρονται εις πολλούς κλάδους του Δικαίου. Χαίρει δια την σαφήνειαν του κειμένου, την ακριβολογίαν και την ερειδομένην νομικώς και λογικώς αμάχητον επιχειρηματολογίαν του.
Δεν εκπλήσσεται όμως ολιγώτερον και δια το συντελεσθέν υπό του Παναγιώτου Τσούκα έργον συναγωγής, ταξινομήσεως, υπομνηματισμού και εκδόσεως παρέδωκεν εις τον νομικόν κόσμον της Χώρας έργον πολυσήμαντον. Πέρα της κεφαλαιώδους σημασίας του διά την ιστορίαν του Δικαίου, συνιστά πηγήν γνώσεως, υπόδειγμα σκέψεως, μνημείον γλωσσικής διατυπώσεως, καταπίστευμα δια τους συγχρόνους και μεταγενεστέρους θεράποντας του Δικαίου.
Και ενώ αυθορμήτως ανάγεται ευγνώμων αναφορά εις την σεπτήν μνήμην του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου και θαυμασμός διά το συγγραφικόν έργον του, παραλλήλως προς την πολυμερή δραστηριότητα του ως Ακαδημαϊκού Διδασκάλου και ανωτάτου κρατικού λειτουργού, αβιάστως απονέμεται δίκαιος έπαινος και εις τον επιμελητήν της εκδόσεως κ. Παναγιώτην Τσούκαν και ανομολογείται χάρις δια την προσφοράν του.
Ο γράφων ως Ευρυτάν αισθάνεται διττήν χαράν και εύλογον καύχησιν. Χαίρει και καυχάται δια το έργον του συμπολίτου του αειμνήστου Ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, τον οποίον εν ζωή εγνώρισεν. Αναλόγως όμως χαίρει και καυχάται και δια τον επιμελητήν της εκδόσεως τούτου φέρελπιν συμπολίτην, υιόν εκλεκτών φίλων του, νέον νομομαθή Παναγιώτην Κ. Τσούκαν. Προσβλέπων δε με χρηστάς προσδοκίας εις την και εις τα ύπατα αξιώματα της Δικαιοσύνης άνοδον τούτου εύχεται, συγχαίρει και επαινεί.
Παναγιώτης Κων. Βλάχος
Εν έτει 1947 εγνώρισα τον Καθηγητήν Κωνσταντίνον Τριανταφυλλόπουλον, ότε με μικράν ομάδα Ευρυτάνων φοιτητών τον επεσκέφθημεν εις την οικίαν του. Μας εδέχθη φιλοφρόνως. Κατά την συζήτησιν ανεκάλεσεν επιτερπείς αναμνήσεις του από την Ευρυτανίαν και εζήτησε λεπτομερείς πληροφορίες δια πρόσωπα και την επικρατούσαν μετακατοχικήν περίοδον. Εις την μνήμην μου παρέμεινεν έκτονε εναργής η εικόνα του σοφού επιστήμονος, του προσηνούς ανθρώπου και του παραινούντος Διδασκάλου. Την εικόνα εκείνην ανακαλώ, οσάκις ατενίζω την παρά την πλατείαν της πόλεως Καρπενησίου ανιδρυθείσαν προτομήν του.
Επέπρωτο μετά παρέλευσιν εξηκονταετίας και πλέον να έλθω εις οικείωσιν με το έργον του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου. Αφετηρία οι εξακολουθητικώς εκδοθέντες ογκώδεις τόμοι τούτου με την εργώδη επιμέλειαν του Παρέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτου Κ. Τσούκα. Συγκυρία απλή η …εύνοια της Θέμιδος είναι ένας νέος Ευρυτάν θεμιστοπόλος να επιχειρίση επιστημονικώς και να εποπτεύση την έκδοσιν των Απάντων του κατά κοινήν αποδοχήν κρατίστου Ευρυτάνος Νομοδιδασκάλου!
Ο Παναγιώτης Κ. Τσούκας απετόλμησε να πραγματώση παλαιόν αίτημα του νομικού κόσμου δια της συναγωγής του εγκατεσπαρμένου εις πάσης φύσεως νομικά περιοδικά, αυτοτελείς μελέτας, διατριβάς και μονογραφίας πολυσχιδούς έργου του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου. Ότε μετά πολλής σεμνότητος ανεκοινώθη εις εγκρίτους εκπροσώπους του νομικού κόσμου η πρόθεσίς του αυτή, προεκλήθη έκπληξις και ηγέρθησαν αμφιβολίαι δια την δυνατότητα πραγματοποιήσεώς της. Και τούτο, διότι δια το εγχείρημα αυτό απητείτο πρωτίστως εδραία επιστημονική συγκρότησις, ικανότης ερευνητική, αίσθησις δι’ επισήμανσιν και δυνατότης δι’ αξιολόγησιν των επί μέρους εργασιών του Κων/νου Τριανταφυλλοπούλου.
Τα προσόντα ταύτα διέθετεν ο Παναγιώτης Τσούκας. Ήδη από των χρόνων της φοιτήσεώς του εις το Πανεπιστήμιον έδωκε δείγματα ωρίμου σκέψεως, φιλοσοφικού στοχασμού και εργατικότητος ακαμάτου. Με σεμνότητα επαινετήν ήγαγεν εις πέρας έργον κολοσσιαίον, εφελκύσας δίκαιον έπαινον, εγκάρδια συγχαρητήρια και θερμάς ευχαριστίας του νομικού κόσμου διά την πολύτιμον προσφοράν του, καταξιωθείς από των πρώτων ετών της θητείας του εις τον νομικόν χώρον ως εκγρίτος ιστορικός και μελετητής του Δικαίου.
Ήδη τα ΑΠΑΝΤΑ του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, συγκεντρωμένα εις σειράν οκτώ ογκωδών και καλαισθήτων τόμων, είναι εις την διάθεσιν του νομικού κόσμου και ευρύτερον προς μελέτην, γνώσιν και διδαχήν. Και ο αδαής της νομικής επιστήμης, διεξερχόμενος τους εκδοθέντας τόμους. Και ο αδαής της νομικής επιστήμης, διεξερχόμενος τους εκδοθέντας τόμους, αισθάνεται έκπληξιν διά την πολυμέρειαν της νομικής συγκροτήσεως του Νομοδιδασκάλου Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, αι πολυάριθμοι επιστημονικαί εργασίαι του οποίου αναφέρονται εις πολλούς κλάδους του Δικαίου. Χαίρει δια την σαφήνειαν του κειμένου, την ακριβολογίαν και την ερειδομένην νομικώς και λογικώς αμάχητον επιχειρηματολογίαν του.
Δεν εκπλήσσεται όμως ολιγώτερον και δια το συντελεσθέν υπό του Παναγιώτου Τσούκα έργον συναγωγής, ταξινομήσεως, υπομνηματισμού και εκδόσεως παρέδωκεν εις τον νομικόν κόσμον της Χώρας έργον πολυσήμαντον. Πέρα της κεφαλαιώδους σημασίας του διά την ιστορίαν του Δικαίου, συνιστά πηγήν γνώσεως, υπόδειγμα σκέψεως, μνημείον γλωσσικής διατυπώσεως, καταπίστευμα δια τους συγχρόνους και μεταγενεστέρους θεράποντας του Δικαίου.
Και ενώ αυθορμήτως ανάγεται ευγνώμων αναφορά εις την σεπτήν μνήμην του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου και θαυμασμός διά το συγγραφικόν έργον του, παραλλήλως προς την πολυμερή δραστηριότητα του ως Ακαδημαϊκού Διδασκάλου και ανωτάτου κρατικού λειτουργού, αβιάστως απονέμεται δίκαιος έπαινος και εις τον επιμελητήν της εκδόσεως κ. Παναγιώτην Τσούκαν και ανομολογείται χάρις δια την προσφοράν του.
Ο γράφων ως Ευρυτάν αισθάνεται διττήν χαράν και εύλογον καύχησιν. Χαίρει και καυχάται δια το έργον του συμπολίτου του αειμνήστου Ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Τριανταφυλλοπούλου, τον οποίον εν ζωή εγνώρισεν. Αναλόγως όμως χαίρει και καυχάται και δια τον επιμελητήν της εκδόσεως τούτου φέρελπιν συμπολίτην, υιόν εκλεκτών φίλων του, νέον νομομαθή Παναγιώτην Κ. Τσούκαν. Προσβλέπων δε με χρηστάς προσδοκίας εις την και εις τα ύπατα αξιώματα της Δικαιοσύνης άνοδον τούτου εύχεται, συγχαίρει και επαινεί.
Παναγιώτης Κων. Βλάχος
