Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος είχε αρχίσει από το 1939, με τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Στις 10 Ιουνίου η Ιταλία εισέρχεται στον πόλεμο και τον Αύγουστο του 1940, θα προκαλέσει τη χώρα μας με τον τορπιλισμό στην Τήνο του ευδρόμου «Έλλη», ανήμερα της μεγάλης γιορτής της Παναγίας.
Είναι ο προάγγελος της ιταλικής επίθεσης στην Ελλάδα, που προετοιμάζεται με κάθε
μυστικότητα, πριν αυτή εκδηλωθεί στις 28 Οκτωβρίου του 1940.
Η χώρα μας, χωρίς να διαθέτει τα τεράστια πολεμικά μέσα των εισβολέων Ιταλών και
με μόνα όπλα της την ψυχή και τη γενναιότητα του λαού της είπε ΟΧΙ στο ιταμό
τελεσίγραφο του Ιταλού δικτάτορα Μουσολίνι, καταφέρνοντας, στο μέτωπο της
Αλβανίας, καίριο κτύπημα στις ιμπεριαλιστικές του φιλοδοξίες, σε σημείο ταπείνωσης, γεγονός που ανάγκασε τον επίσης δικτάτορα της Γερμανίας, τον Χίτλερ, να ανασυντάξει τα πολεμικά του πλάνα και να προστρέξει σε βοήθεια του φανφαρόνου συμμάχου του.
Η Ελλάδα, αφού αντιστάθηκε ηρωικά στις σιδηρόφρακτες στρατιές του Χίτλερ, υπέκυψε στις κατά πολύ ανώτερες στρατιωτικές του δυνάμεις και αναπόφευκτα υπέστη στις 24 Απριλίου 1941, την τριπλή κατοχή από τις συνασπισμένες δυνάμεις της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.
Κι από την σκληρή αυτή κατοχή ξεπήδησε η εποποιία της Εθνικής Αντίστασης, που
σε συνδυασμό με τις νίκες των συμμάχων οδήγησαν στην πτώση των δυνάμεων του
ναζιστικού και φασιστικού άξονα και στην απελευθέρωση της χώρας μας.
Αυτές τις μεγάλες και ιστορικές στιγμές για την πατρίδα, αγαπητοί αναγνώστες, ένας Ευρυτάνας στρατιωτικός, με καθάρια Ελληνική ψυχή και λεβεντιά, ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος διοικητής της 8ης Μεραρχίας, ήταν αυτός που πρώτος απ΄ όλους είπε το μεγάλο ΟΧΙ στους κατακτητές, με την έκδοση ημερήσιας διαταγής, που έμεινε στην ιστορία, ως "Αντίσταση μέχρις εσχάτων".
Ας δούμε πως έχει αυτό το ιστορικό γεγονός, που πολλοί από μας δεν γνωρίζουμε.
Το καλοκαίρι λοιπόν του 1940, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την κλιμάκωση των ιταλικών προκλήσεων, η αληθινή δύναμη του Άξονα, η Γερμανία του Χίτλερ, προχωρούσε ακάθεκτη έχοντας καταλάβει χωρίς ουσιαστική αντίσταση σχεδόν ολόκληρη την Ευρώπη.
Όμως η Ιταλία του άλλου παρανοϊκού δικτάτορα, του Μουσολίνι, δεν είχε να επιδείξει επιτυχίες, παρά το πολύ σημαντικό μέγεθος της πολεμικής μηχανής της. Ο πραγματικός φόβος του Μουσολίνι ήταν ότι ο Χίτλερ θα κυριαρχούσε παντού και ότι για τη Ρώμη δεν θα έμενε τίποτα στη μοιρασιά της νέας τάξης πραγμάτων, όταν αυτή, όπως ήταν βέβαιοι οι δύο δικτάτορες, θα νικούσε.
Έτσι ήταν που οι Ιταλοί άρχισαν τις προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας. Για περισσότερο από ένα μήνα πριν από τον τορπιλισμό της Έλλης, ιταλικά αεροσκάφη σε αρκετές περιπτώσεις έβαλλαν σποραδικά εναντίον ελληνικών πολεμικών πλοίων, επιχειρώντας να προκαλέσουν νευρικότητα και φόβο, ο ελληνικός εναέριος χώρος παραβιαζόταν συστηματικά. Όμως, σταθμίζοντας και το γεγονός ότι η Αγγλία δεν ήταν σε θέση να βοηθήσει πραγματικά -κανείς άλλος δεν πολεμούσε εκείνη τη στιγμή τον Άξονα, ενώ η Αθήνα του Μεταξά επιχειρούσε να διατηρήσει την ουδετερότητα της. Αλλά οι Ιταλοί αποφάσισαν να κλιμακώσουν. Στις 15 Αυγούστου τορπιλίζουν την Έλλη στην Τήνο, στους εορτασμούς της Παναγίας. Δύο ακόμα τορπίλες στόχευαν στα επιβατηγά πλοία που είχαν φέρει προσκυνητές από την Αθήνα, αλλά τελικά αστόχησαν, Ιταλικά αεροπλάνα επιχείρησαν ξανά να τα χτυπήσουν στο ταξίδι της επιστροφής, αλλά μονάδες του ελληνικού στόλου τα προστάτευσαν. Οι Ιταλοί δεν παραδέχθηκαν ότι ήταν εκείνοι που είχαν χτυπήσει. Φυσικά, όλοι γνώριζαν τα πάντα. Μα η Ελλάδα αποφάσισε να μη μιλήσει.
Όμως, στις 28 Οκτωβρίου του 1940, ο Μουσολίνι δεν άντεξε άλλο. Κρυφά από τον Χίτλερ, ο οποίος διαφώνησε πλήρως με την απόφαση του, επιτέθηκε μέσω της Αλβανίας στην Ελλάδα. Ένα νέο σύγχρονο ελληνικό έπος, έπος που θα θάμπωνε τον κόσμο, ξεκινούσε.
Φυσικά, η Αθήνα αγνοούσε την ημέρα της επίθεσης που ήταν σίγουρη ότι θα εκδηλωνόταν. Στόχος η Ήπειρος, στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Όσα κι αν είχαν γίνει τα χρόνια του Μεσοπολέμου για την ενίσχυση της ελληνικής στρατιωτικής μηχανής, αυτά δεν μπορούσαν να ήταν αρκετά , αφορούσαν τοπικούς κι όχι παγκόσμιους πολέμους
Τώρα όμως, στην αλβανική πλευρά των συνόρων, είχε συγκεντρωθεί μια πολύ ισχυρή πολεμική μηχανή. Από την ελληνική πλευρά των συνόρων, υπήρχε η VIII Μεραρχία, με επικεφαλής τον Ευρυτάνα (Από τον Κλειτσό) υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο, που το πολεμικό στρατηγείο του βρισκόταν μέσα σε μια μικρή σπηλιά, στο χωριό Καλπάκι.
Στις πέντε και μισή το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, προτού καν λήξει το πολεμικό τελεσίγραφο που μόλις πριν από λίγες ώρες είχε επιδώσει η Ιταλία στην Ελλάδα για να εισπράξει το «Όχι» του Ιωάννη Μεταξά εκ μέρους όλων των Ελλήνων, εκδηλώθηκε μαζική επίθεση με εισβολή ιταλικών τμημάτων στην Ήπειρο με επτά φάλαγγες, στην Πίνδο με πέντε φάλαγγες, στη βορειοδυτική Μακεδονία με πυρά πυροβολικού και με υποστήριξη από αέρος που έφτασε και σε βομβαρδισμούς στη Σαλαμίνα, στο Σκαραμαγκά, στον Πειραιά και την Πάτρα.Τις προηγούμενες εβδομάδες πριν από την επίθεση και με βάση την, κάθε άλλο από παράλογη, επιτελική εκτίμηση ότι ένας αγώνας απέναντι σε τόσο υπέρτερο εχθρό θα ήταν ουσιαστικά μάταιος, ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος είχε λάβει προφορικά την «παρότρυνση», στα όρια της «εντολής», άλλα χωρίς αυτό να πάρει ποτέ τη μορφή πραγματικής στρατιωτικής διαταγής, να συμπτύξει τις γραμμές του καινά προσπαθήσει να αμυνθεί βαθύτερα και πιο «αποτελεσματικά» στο ελληνικό έδαφος. Δεν το έπραξε.
Αντί γι' αυτό, στην ημερήσια διαταγή του στο προσωπικό της VIII Μεραρχίας, του ηρωικότερου ίσως σχηματισμού στρατού της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, καλούσε σε άμυνα μέχρις εσχάτων και δήλωνε ότι οποιαδήποτε υποχώρηση ήταν αδιανόητη και ότι εκεί, στα σύνορα, ήταν και η τελευταία γραμμή άμυνας.
Την 1η Νοεμβρίου, οι Ιταλοί με 169 αεροσκάφη βομβάρδισαν τη Θεσσαλονίκη,
ΑΠΟ ΣΕΛΙΔΑ 10
την Κέρκυρα, το Μέτσοβο, τον Πειραιά, τον Ισθμό της Κορίνθου, την Κρήτη. Και στις 2 Νοεμβρίου, δύο μεραρχίες επιτέθηκαν μαζικά στη γραμμή Ελαίας - Καλαμά, στο Καλπάκι της Ηπείρου.
Το σφυροκόπημα κατά της Ελλάδας συνεχίζονταν επί έξι ημέρες. Όμως ο Κατσιμήτρος, που δεν είχε αφήσει τις γραμμές του, κρατούσε εκπλήσσοντας τους πάντες: τους Ιταλούς, τους Άγγλους, τους Γερμανούς, την ίδια την Αθήνα, εκεί όρθιος και δυναμικός δίπλα στο στρατό, με ήρωες αμέτρητους και με καρδιά, λεβέντικη, ευρυτανική.
Και ξαφνικά, μετά την ιταλική επίθεση, στις 8 Νοεμβρίου 1940, ο κόσμος ολόκληρος μένει άναυδος. Έπειτα από σειρά αποτυχιών, οι ιταλικές δυνάμεις στην Ήπειρο σταματούν τις επιθέσεις τους και συντάσσονται για πρώτη φορά σε γραμμές άμυνας.
Η πρώτη νίκη του ελεύθερου κόσμου ενάντια στις δυνάμεις του Άξονα, με μεγάλο πρωταγωνιστή και πρωτομάστορα τον Ευρυτάνα Στρατηγό Κατσιμήτρο, ήταν γεγονός. Λίγο μετά μια ακόμα ιταλική επίθεση αποτυγχάνει οικτρά.
Αυτό που πέτυχαν ο Κατσιμήτρος και οι άνδρες του είχε τόσο καταλυτική σημασία, όχι μόνον για την Ελλάδα, αλλά και για τη διεθνή ισορροπία του πολέμου, ανάγκασε τον Χίτλερ να πάρει την κατάσταση ο ίδιος στα χέρια του.
Έτσι, στις 12 Νοεμβρίου, εκδίδει την πρώτη εμπιστευτική του διαταγή για εκπόνηση πολεμικών σχεδίων εναντίον της Ελλάδας. Ακριβώς την επομένη, φτάνουν τα νέα. Η περίφημη ιταλική Μεραρχία αλπινιστών Τζούλια έχει συντριβεί. Οι ιταλικές δυνάμεις έχουν σχεδόν στο σύνολο τους εγκαταλείψει πια το ελληνικό έδαφος στην Πίνδο.
Στις 22 Νοεμβρίου, ξεκινά η ελληνική αντεπίθεση και δύο μέρες αργότερα, στις 24 Νοεμβρίου, το Γ΄ Σώμα του ελληνικού στρατού καταλαμβάνει τη Μοσχόπολη στη Βόρειο Ήπειρο.
Η υπερφίαλη και πανίσχυρη Ιταλία έχει ηττηθεί κατά κράτος.
Τα νέα προκάλεσαν ρίγος στην Ευρώπη. Ο Άξονας που την είχε σαρώσει στο πέρασμα του, τελικά, δεν ήταν αήττητος.
Από τις 3ο Νοεμβρίου και μετά οι βορειοηπειρωτικές πόλεις καταλαμβάνονται από τον ελληνικό στρατό, η μία μετά την άλλη: Πόγραδετς, Πρεμετή, Αγιοι Σαράντα, Κορυτσά, Αργυρόκαστρο, Χειμάρρα. Στη θάλασσα, τα υποβρύχια Παπανικολής, Κατσώνης και Πρωτεύς γράφουν ιστορία βυθίζοντας ιταλικά σκάφη. Τα αντιτορπιλικά Βασίλισσα Όλγα και Βασιλεύς Γεώργιος γράφουν ιστορία βομβαρδίζοντας τους Ιταλούς στον Αυλώνα. Οι ελληνικές επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη. Μέσα σε κλίμα τρομερής νευρικότητας και υπό τις εντολές του ίδιου του Μουσολίνι, στις 9 Μαρτίου του 1941 εκδηλώνεται η μεγάλη «εαρινή» ιταλική επίθεση. όμως μέσα σε μια εβδομάδα, ο ιταλικός στρατός έχει και πάλι υποχωρήσει στις αρχικές του θέσεις.
Στις 29 Μαρτίου, ο Μουσολίνι παραδέχεται την ιταλική ήττα. Τρεις μέρες αργότερα, το υποβρύχιο Τρίτων υπό τον αντιπλοίαρχο Ζέπο βυθίζει το πλοίο Κάρνια έξω από το Πρίντεζι Η Ιταλία όχι απλώς έχει ηττηθεί, αλλά πλέον κινδυνεύει.
Έτσι, στις 6 Απριλίου 1941. η ισχυρότερη πολεμική μηχανή που είχε ποτέ γνωρίσει ο κόσμος, η Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ, επιτίθεται σαρωτικά στην Ελλάδα. Την πρώτη και μόνη τότε χώρα του κόσμου που βρισκόταν σε ταυτόχρονη πολεμική αναμέτρηση κα με τις δύο ευρωπαϊκές δυνάμεις του Άξονα, με τα όποια καταστροφικά αποτελέσματα για την χώρα μας.
Κλείνοντας, αγαπητοί αναγνώστες την αναφορά μας στην ιστορική διαταγή του Στρατηγού Κατσιμήτρου, για την οποία στοιχεία αντλήσαμε από σύγγραμμα του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΛΟΥΧΟΥ αλλά και από άλλες πηγές, σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, μπορούμε να νιώθουμε περήφανοι ως Ευρυτάνες που ήμαστε απόγονοι τέτοιων ηρώων αλλά ταυτόχρονα να καταθέτουμε και την μεγάλη απογοήτευση μας, που σήμερα στο νέο τελεσίγραφο των κατακτητών, δε βλέπουμε καμία Αντίσταση και όχι φυσικά τύπου ανδρείας του Στρατηγού Κατσιμήτρου, στην νέα πλέον εισβολή και κυριαρχία των Γερμανών, με άλλα τώρα μέσα κατά της πατρίδας μας. π.Ε.Φ.
