Στις μέρες μας η σιωπή δε θεωρείται προσόν. Οι πολιτικοί μας, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι επί κεφαλής ομάδων, οργανώσεων, συντεχνιών, οι οικονομολόγοι, ομιλούν συνεχώς και περί όλων και καταδικάζουν τον απλό άνθρωπο σε απόγνωση. Ζαλισμένος και εκνευρισμένος ο σιωπηλός άνθρωπος βομβαρδίζεται συνεχώς, όλο το 24ωρο, με λόγια για την κρίση, την οικονομία, τους φόρους.
Και θεωρούμε κατάλληλη τη στιγμή να υπενθυμίσουμε ένα στίχο των Χαιρετισμών στη Θεοτόκο, «Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις», ο οποίος, αν και ασήμαντος, εν τούτοις μας εισάγει με επιτυχία στη θεωρία του μυστικού βάθους της σιωπής, της καρδιακής προσευχής.
Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις. Δηλαδή, Εσύ Παναγία, που είσαι το αντικείμενο της πίστης, η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια αυτών που δέονται με σιγή, των σιωπηλών ανθρώπων. Συ είσαι η ακοή της σιγής, η βίωση και η κατανόηση της σιγής των δεομένων. Πρέπει κανείς να έχει βιώσει το μυστήριο της σιγής, για να έχει ευαίσθητη ακοή στη σιγή του άλλου. Και η Θεοτόκος, η πίστη της σιγής των δεομένων, είναι η προσωποποίηση της σιγής. Γιατί η ζωή της υπήρξε μια απέραντη, βαθιά σιωπή.
Η σιωπή ακολουθεί το Θεό και συνοδεύει τη δημιουργία. Η σιωπή χύνει τη γοητεία της στον έναστρο ουρανό και στα εύοσμα άνθη. Η σιωπή καλύπτει τη γη τη στιγμή που υφαίνει στα σπλάχνα της την άνοιξη. Η σιωπή μπροστά στη μεγάλη χαρά και στο βαθύ πόνο. Η σιγή ανεβάζει στα ύψη της νοεράς προσευχής τον πνευματικό άνθρωπο, το χριστιανό, τον πολύπαθο Έλληνα. Ζούμε πράγματι στην εποχή των λόγων, των ποικίλων, των προχείρων, των φθηνών, των εξάλλων λόγων. Γύρω μας μια ακατάσχετη φλυαρία, ένα ποτάμι από λόγια και πρόχειρα συνθήματα, πολυάριθμες παγίδες λέξεων, φθείρουν και υποβαθμίζουν κάθε υψηλή έννοια, αξίες και ιδεώδη.
Μέσα σε αυτή τη σύγχυση και τη ζάλη, το παράδειγμα της Παναγίας μας και το μήνυμα του στίχου «Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις» θα μας δώσει τη δύναμη να αντισταθούμε στον πειρασμό του εύκολου λόγου. Να εισέλθουμε στο χώρο της σιωπής και να ακούσουμε τη φωνή του Θεού, τη φωνή της συνείδησής μας, τη φωνή της ιστορίας, των παθημάτων μας και των σφαλμάτων μας.
Είναι πολλοί, παρά πολλοί, οι σιωπηλοί άνθρωποι. Αυτοί που δε θέλουν ή δεν μπορούν ή δεν πρέπει να μιλήσουν. Είναι πάρα πολλοί αυτοί, οι οποίοι δέονται μέσα στη σιγή. Σιγήσατε, συνέλληνες, και προσευχηθείτε. Η σιωπηλή Παναγία ακούει τη σιγή των δεομένων και θα δώσει λύση στα προβλήματά μας.
Και θεωρούμε κατάλληλη τη στιγμή να υπενθυμίσουμε ένα στίχο των Χαιρετισμών στη Θεοτόκο, «Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις», ο οποίος, αν και ασήμαντος, εν τούτοις μας εισάγει με επιτυχία στη θεωρία του μυστικού βάθους της σιωπής, της καρδιακής προσευχής.
Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις. Δηλαδή, Εσύ Παναγία, που είσαι το αντικείμενο της πίστης, η εμπιστοσύνη, η ασφάλεια αυτών που δέονται με σιγή, των σιωπηλών ανθρώπων. Συ είσαι η ακοή της σιγής, η βίωση και η κατανόηση της σιγής των δεομένων. Πρέπει κανείς να έχει βιώσει το μυστήριο της σιγής, για να έχει ευαίσθητη ακοή στη σιγή του άλλου. Και η Θεοτόκος, η πίστη της σιγής των δεομένων, είναι η προσωποποίηση της σιγής. Γιατί η ζωή της υπήρξε μια απέραντη, βαθιά σιωπή.
Η σιωπή ακολουθεί το Θεό και συνοδεύει τη δημιουργία. Η σιωπή χύνει τη γοητεία της στον έναστρο ουρανό και στα εύοσμα άνθη. Η σιωπή καλύπτει τη γη τη στιγμή που υφαίνει στα σπλάχνα της την άνοιξη. Η σιωπή μπροστά στη μεγάλη χαρά και στο βαθύ πόνο. Η σιγή ανεβάζει στα ύψη της νοεράς προσευχής τον πνευματικό άνθρωπο, το χριστιανό, τον πολύπαθο Έλληνα. Ζούμε πράγματι στην εποχή των λόγων, των ποικίλων, των προχείρων, των φθηνών, των εξάλλων λόγων. Γύρω μας μια ακατάσχετη φλυαρία, ένα ποτάμι από λόγια και πρόχειρα συνθήματα, πολυάριθμες παγίδες λέξεων, φθείρουν και υποβαθμίζουν κάθε υψηλή έννοια, αξίες και ιδεώδη.
Μέσα σε αυτή τη σύγχυση και τη ζάλη, το παράδειγμα της Παναγίας μας και το μήνυμα του στίχου «Χαίρε σιγής δεομένων η πίστις» θα μας δώσει τη δύναμη να αντισταθούμε στον πειρασμό του εύκολου λόγου. Να εισέλθουμε στο χώρο της σιωπής και να ακούσουμε τη φωνή του Θεού, τη φωνή της συνείδησής μας, τη φωνή της ιστορίας, των παθημάτων μας και των σφαλμάτων μας.
Είναι πολλοί, παρά πολλοί, οι σιωπηλοί άνθρωποι. Αυτοί που δε θέλουν ή δεν μπορούν ή δεν πρέπει να μιλήσουν. Είναι πάρα πολλοί αυτοί, οι οποίοι δέονται μέσα στη σιγή. Σιγήσατε, συνέλληνες, και προσευχηθείτε. Η σιωπηλή Παναγία ακούει τη σιγή των δεομένων και θα δώσει λύση στα προβλήματά μας.
