Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

Άσπιλη και αμόλυντη κοινωνία - Γράφει ο Γιώργος Σταυράκης

Η σημερινή οικονομική κρίση είναι μόνο το σύμπτωμα, και όχι η ίδια η νόσος, ενός σαθρού κοινωνικο-οικονομικού συστήματος που σέρνεται από τα χρόνια του Καποδίστρια στο Ναύπλιο. Ό,τι άλλαζε γινόταν για περαιτέρω βόλεμα των ενδιαφερομένων χωρίς ήθος, χωρίς αιδώ. Μια κατάσταση που εμπεδώθηκε ως δεύτερη φύση.
Με συμπαιγνιακούς και φαύλους τρόπους η αναπαραγωγή τους ήταν κάτι που δεν μπορούσε ή δεν έπρεπε να αλλάξει. «Η κουτόφρανκη» Εσπερία βρισκόταν μακριά, έτη φωτός, ποιος νοιαζόταν γι’ αυτούς.
Ένα σύστημα συμφυές με την ερμαφρόδιτη νοοτροπία και συμπεριφορά του νεοέλληνα. Μια κουλτούρα, και άρα τρόπος σκέψης, αμφίσημη. Λίγο οριεντάλ, λίγο εθνικιστική (ελληναράδες) και από πάνω ένα πασάλειμμα ευρωπαϊκής πολυχρωμίας κατά περίπτωση.
Ήταν συνεπώς ζήτημα χρόνου πότε η Ελλάδα θα αποκαλύπτονταν ότι λειτουργεί έξω από πάγιους και βασικούς κανόνες ηθικής που διέπουν την οικονομία και άρα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Κων/νος Καραμανλής  κάτι πρέπει να ήξερε για το λαό που κυβερνούσε. Όταν του είπαν ότι οι Έλληνες δεν είναι έτοιμοι να ενταχθούν στην τότε ΕΟΚ, εκείνος απάντησε: Εγώ θα τους ρίξω στη θάλασσα για να μάθουν να κολυμπούν. Σήμερα, 30 χρόνια μετά, όχι μόνο δε μάθαμε σωστό κολύμπι, αλλά, όλοι μαζί οι… ναυαγοσώστες εταίροι μας πασχίζουν να μας ανασύρουν από το βυθό.
Είναι αλήθεια ότι η οικονομία όποιας κοινωνίας είναι συγχρόνως πολιτισμός και ψυχολογία. Για τη δική μας Ελληνική περίπτωση τα χρήματα και ο πλούτος θεωρούνται ως κάτι που έρχεται από έξω και δεν χρειάζεται ιδιαίτερο κόπο και ευθύνη να αποκτηθεί. Με αριστοτεχνική μαεστρία για την κλεψιά, με συμπαιγνιακό τρόπο «αποκτήθηκαν»μυθικά ποσά από ανθρώπους οι οποίοι πριν είκοσι και τριάντα χρόνια δεν μπορούσαν να φανταστούν. Και τώρα κάποιος θα ρωτούσε, πως κοιμούνται τη νύχτα αυτοί οι άνθρωποι που λίγο ως πολύ έγιναν αιτία για 800 χιλ. συμπολίτες μας στην ανεργία. Έτσι ο καθένας εκούσια ή ακούσια με το δικό του τρόπο έχει συμβάλλει στην επιτάχυνση της επερχόμενης κατάρρευσης. Ανώτατο στέλεχος της κομισιόν σε συνομιλίες είπε ευθέως ότι η Ελλάδα χρειάζεται επανίδρυση σε στέρεες βάσεις. Ασφαλώς, εικάζω, δεν θα εννοούσε την «επανίδρυση» της ΝΔ στα προεκλογικά φυλλάδια του 2004.
Ασφαλώς και δεν είναι ότι καλύτερο η μονόπλευρη επισήμανση των αρνητικών εκφάνσεων όποιας κοινωνίας. Εμείς οι Έλληνες μπορούμε να αντλήσουμε δυνάμεις και εμψύχωση από τις ρίζες και την ιστορία μας, χωρίς, όμως χαρακτηριστικά υπεροψίας. Κρύβουμε μια ψυχοδυναμική για την απόκτηση της γνώσης και της γενικότερης προόδου. Ωστόσο, στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία ο καθένας κρίνεται με βάση το τι είναι και τι μπορεί να κάνει σήμερα, και όχι την καταγωγή του. Αυτό είναι το πρώτο λάθος. Ο κομπασμός και τα στερεότυπα με μια στείρα ρητορική περί ελληνικότητας που ξεκινά από προωθημένη τάχα θέση, φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα στα αφτιά άλλων λαών. Εμείς οι Έλληνες διαπρέψαμε μέσα και έξω από την Ελλάδα ως άτομα και οικογενειακές μονάδες. Το πρόβλημα είναι αλλού. Πάσχουμε επικοινωνιακά και συλλογικά. Έχουμε σοβαρή δυσκολία να λειτουργήσουμε ως μεγάλα σύνολα γιατί κάθε Έλληνας στο στρατό θέλει να γίνει στρατηγός. Κάθε ναύτης εποφθαλμιά τη θέση ενός ανώτερου και ας μην έχει τα ίδια προσόντα, τυπικά και ουσιαστικά.
Αυτά πρέπει να ξεπεραστούν με την αναγέννηση της παιδείας και της οικογένειας. Αλλιώς…