Γράφει ο Μανώλης Κοπανάκης
Με αφορμή μία κίνηση που υπάρχει γύρω από τα δίκτυα ανταλλαγών θα θέλαμε να εκφράσουμε την προσωπική μας γνώμη για αυτό το θέμα, διότι μπορεί να μας χρησιμεύσει για τη λύση των δεινών που βιώνουμε.
Ξεκινάμε με το τι είναι το Δίκτυο Ανταλλαγών. Είναι όταν ένα σύνολο ανθρώπων, που είναι τα Μέλη του Δικτύου, αποφασίζουν να κάνουν συναλλαγές μεταξύ τους, χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος. Για παράδειγμα δίνω ένα καρβέλι ψωμί, μου δίνουν δύο αυγά. Το ίδιο εφαρμόζεται και σε υπηρεσίες. Ο Υδραυλικός επισκευάζει ένα σωλήνα νερού που έσπασε στο σπίτι του Δάσκαλου και ο Δάσκαλος κάνει μάθημα στο παιδί του Υδραυλικού, το οποίο είναι αδύνατο στη Γραμματική. Είναι κάτι νέο ή κάτι παλιό; - Σαφώς και είναι κάτι παλιό. Θα θυμούνται κάποιοι πριν από 60 χρόνια, ότι δεν πολυκυκλοφορούσε το χρήμα. Τότε υπήρχε η ανταλλαγή. Υπάρχουν αναμνήσεις για έναν πλανόδιο έμπορο που έμπαινε στα χωριά, και πούλαγε υφάσματα και φορέματα με αντάλλαγμα λάδι. Έναν άλλο που αντάλλασε χαρούπια, για τομάρια. Αλλά και οι κάτοικοι μεταξύ τους είχαν αλληλεγγύη, όταν ένας έχτιζε το σπίτι του, οι χωριανοί τον βοηθούσαν, και υπήρχε αλληλοκάλυψη σε αυτό. Τα ξεφλουδίσματα του καλαμποκιού ήταν μια πολύτιμη βοήθεια των γειτόνων αλλά και ένα κοινωνικό γεγονός.
Βέβαια τα χρόνια περνάνε, δεν έχει πλέον ο καθένας το κοτέτσι του, και έχουμε εισέλθει σε μία εποχή, όπου τα περισσότερα προιόντα έρχονται βιομηχανικοποιημένα, οπότε ποια η θέση και η δύναμη ενός απλού πολίτη – μέλους Δικτύου Ανταλλαγής, απέναντι στην οικονομία του Σούπερ Μάρκετ; - Η Βιομηχανία, η Οικονομία, η κάθε Παραγωγική Δραστηριότητα, αλλά και κάθε Κράτος έχει για μονάδα τον άνθρωπο. Όταν ο άνθρωπος υποφέρει, σημαίνει ότι οι παραπάνω Δομές πρέπει να αλλάξουν. Η ίδρυση ενός Δικτύου Ανταλλαγής είναι μία κίνηση ανάλογη με όταν μας κολλάει ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή. Το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι επαννεκίνηση. Στη δική μας περίπτωση του Δικτύου δεν είναι το ζητούμενο να γυρίσουμε το χρόνο πίσω 60 χρόνια. Το ζητούμενο είναι να φτιάξουμε μία Δομή που μπορεί να λειτουργεί, ώστε να επανεκτιμήσουμε την υπάρχουσα κατάσταση, και να δούμε που έχουμε κάνει λάθος. Είναι ένα πείραμα δηλαδή, που το βασικό του συστατικό συνοψίζεται στο εξής: Αντικαθιστούμε από κινητήρια δύναμη το άψυχο χρηματικό κεφάλαιο, και βάζουμε στη θέση του την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, τη γνώση μας ότι ζούμε σε μία κοινωνία ανθρώπων που όσο μας χρειάζονται, τόσο τους χρειαζόμαστε, και δανειζόμενοι μία φράση από το Δίκτυο «Πελίτι», επικοινωνούμε από χέρι σε χέρι και από καρδιά σε καρδιά.
Αυτή τη στιγμή είναι σε εμβρυακό στάδιο διαμόρφωσης. Αφορμή ήταν ένα παρόμοιο Δίκτυο που δραστηριοποιείται στο Βόλο, και θεωρήθηκε καλή ιδέα να ξεκινήσει αυτή η προσπάθεια. Επίσης συνέβαλλε, η άσχημη οικονομική περιπέτεια που βρισκόμαστε, και μας αναγκάζει να προσπαθούμε να καταλάβουμε πως λειτουργούν κάποια πράγματα, και μας δίνει δύναμη να προχωρούμε και να αναγνωρίζουμε κάποια εξωφρενικά παράλογα γνωρίσματα του σημερινού χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, για παράδειγμα το 1ο αξίωμα του είναι ότι τουλάχιστον οι μισοί άνθρωποι, (όσο και να δουλεύουν!), οφείλουν να είναι φτωχοί και σε απόγνωση. Είναι μια ιστορία τόσο απλή όσο ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά, που θα μπορούσε στο μέλλον, αν θέλετε, να ιστορηθεί.
Με αφορμή μία κίνηση που υπάρχει γύρω από τα δίκτυα ανταλλαγών θα θέλαμε να εκφράσουμε την προσωπική μας γνώμη για αυτό το θέμα, διότι μπορεί να μας χρησιμεύσει για τη λύση των δεινών που βιώνουμε.
Ξεκινάμε με το τι είναι το Δίκτυο Ανταλλαγών. Είναι όταν ένα σύνολο ανθρώπων, που είναι τα Μέλη του Δικτύου, αποφασίζουν να κάνουν συναλλαγές μεταξύ τους, χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος. Για παράδειγμα δίνω ένα καρβέλι ψωμί, μου δίνουν δύο αυγά. Το ίδιο εφαρμόζεται και σε υπηρεσίες. Ο Υδραυλικός επισκευάζει ένα σωλήνα νερού που έσπασε στο σπίτι του Δάσκαλου και ο Δάσκαλος κάνει μάθημα στο παιδί του Υδραυλικού, το οποίο είναι αδύνατο στη Γραμματική. Είναι κάτι νέο ή κάτι παλιό; - Σαφώς και είναι κάτι παλιό. Θα θυμούνται κάποιοι πριν από 60 χρόνια, ότι δεν πολυκυκλοφορούσε το χρήμα. Τότε υπήρχε η ανταλλαγή. Υπάρχουν αναμνήσεις για έναν πλανόδιο έμπορο που έμπαινε στα χωριά, και πούλαγε υφάσματα και φορέματα με αντάλλαγμα λάδι. Έναν άλλο που αντάλλασε χαρούπια, για τομάρια. Αλλά και οι κάτοικοι μεταξύ τους είχαν αλληλεγγύη, όταν ένας έχτιζε το σπίτι του, οι χωριανοί τον βοηθούσαν, και υπήρχε αλληλοκάλυψη σε αυτό. Τα ξεφλουδίσματα του καλαμποκιού ήταν μια πολύτιμη βοήθεια των γειτόνων αλλά και ένα κοινωνικό γεγονός.
Βέβαια τα χρόνια περνάνε, δεν έχει πλέον ο καθένας το κοτέτσι του, και έχουμε εισέλθει σε μία εποχή, όπου τα περισσότερα προιόντα έρχονται βιομηχανικοποιημένα, οπότε ποια η θέση και η δύναμη ενός απλού πολίτη – μέλους Δικτύου Ανταλλαγής, απέναντι στην οικονομία του Σούπερ Μάρκετ; - Η Βιομηχανία, η Οικονομία, η κάθε Παραγωγική Δραστηριότητα, αλλά και κάθε Κράτος έχει για μονάδα τον άνθρωπο. Όταν ο άνθρωπος υποφέρει, σημαίνει ότι οι παραπάνω Δομές πρέπει να αλλάξουν. Η ίδρυση ενός Δικτύου Ανταλλαγής είναι μία κίνηση ανάλογη με όταν μας κολλάει ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή. Το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι επαννεκίνηση. Στη δική μας περίπτωση του Δικτύου δεν είναι το ζητούμενο να γυρίσουμε το χρόνο πίσω 60 χρόνια. Το ζητούμενο είναι να φτιάξουμε μία Δομή που μπορεί να λειτουργεί, ώστε να επανεκτιμήσουμε την υπάρχουσα κατάσταση, και να δούμε που έχουμε κάνει λάθος. Είναι ένα πείραμα δηλαδή, που το βασικό του συστατικό συνοψίζεται στο εξής: Αντικαθιστούμε από κινητήρια δύναμη το άψυχο χρηματικό κεφάλαιο, και βάζουμε στη θέση του την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, τη γνώση μας ότι ζούμε σε μία κοινωνία ανθρώπων που όσο μας χρειάζονται, τόσο τους χρειαζόμαστε, και δανειζόμενοι μία φράση από το Δίκτυο «Πελίτι», επικοινωνούμε από χέρι σε χέρι και από καρδιά σε καρδιά.
Αυτή τη στιγμή είναι σε εμβρυακό στάδιο διαμόρφωσης. Αφορμή ήταν ένα παρόμοιο Δίκτυο που δραστηριοποιείται στο Βόλο, και θεωρήθηκε καλή ιδέα να ξεκινήσει αυτή η προσπάθεια. Επίσης συνέβαλλε, η άσχημη οικονομική περιπέτεια που βρισκόμαστε, και μας αναγκάζει να προσπαθούμε να καταλάβουμε πως λειτουργούν κάποια πράγματα, και μας δίνει δύναμη να προχωρούμε και να αναγνωρίζουμε κάποια εξωφρενικά παράλογα γνωρίσματα του σημερινού χρηματοπιστωτικού μας συστήματος, για παράδειγμα το 1ο αξίωμα του είναι ότι τουλάχιστον οι μισοί άνθρωποι, (όσο και να δουλεύουν!), οφείλουν να είναι φτωχοί και σε απόγνωση. Είναι μια ιστορία τόσο απλή όσο ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά, που θα μπορούσε στο μέλλον, αν θέλετε, να ιστορηθεί.
