Ο νεαρός φίλος μας Σπύρος Μαντζαβίνος γεννήθηκε το 1995 στην Αθήνα, γιός της Χριστίνας Αθανάσουλα και του γνωστού ζωγράφου Τάσου (Αναστασίου ) Μαντζαβίνου. Είναι μαθητής της Α Λυκείου στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, επιθυμία του και στόχος του είναι να γίνει ιστορικός. Επισκέφτηκε πριν λίγα χρόνια με τους γονείς του τα Άγραφα και εντυπωσιάστηκε από την άγρια ομορφιά των Αγραφιώτικων βουνών και την ιστορία του. Αγάπησε πολύ το Μάραθο των Αγράφων και πρότυπό του είναι ο προεπαναστατικός ήρωας, ο σταυραετός των Αγράφων Κατσαντώνης.
Στα χνάρια του πατέρα του, ζωγράφος και ο ίδιος ο Σπύρος, έχει σχεδιάσει και αποδώσει εξαιρετικά σκηνές από τις μάχες των Ελλήνων κατά την παλιγγενεσία, με αγαπημένο του θέμα τις μάχες που έχει δώσει ο Κατσαντώνης , τον ίδιο τον Κατσαντώνη, όπως επίσης και τον πρωτοκλέφτη και νονό του Κατσαντώνη, τον Δίπλα. Ο Σπύρος Μαντζαβίνος ζωγραφίζει αυτή την εποχή τη περίφημη Μάχη της Σπανορούλας και το θάνατο του Βελή - Γκέκα , ο δε πίνακάς του θα παρουσιαστεί την Κυριακή 12 Ιουνίου , στα Κατσαντώνεια , στο Μάραθο , εκδηλώσεις που οργανώνονται από το δραστήριο Σύλλογο Μαραθιωτών, κάθε χρόνο - από το 1993 - το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, με πανευρυτανική και πανελλαδική εμβέλεια. Ο πίνακας θα λάβει θέση στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο του Μαράθου, δωρεά - και επιθυμία - του δημιουργού του. Όλα τα έργα του Σπύρου όπως και αρκετά του πατέρα του , με θέμα την Επανάσταση του 1821, βρίσκονται στην κατοχή συμπατριώτη μας Μαραθιώτη , ο οποίος συνδέεται φιλικά με την οικογένεια Μαντζαβίνου και θα εκτεθούν σύντομα στα Άγραφα , με πρωτοβουλία του συλλόγου Αγραφιωτών.
Φιλοξενούμε σήμερα εργασία του μικρού μας φίλου για τον πρώτο - πανάξιο , σημαντικό και άτυχο - Κυβερνήτη της Ελλάδας τον Ιωάννη Καποδίστρια , εργασία που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο σχολείο του. Ο «Ευρυτανικός Παλμός» τον συγχαίρει ειλικρινά του εύχεται κάθε επιτυχία στο δρόμο που θα ακολουθήσει και περιμένει νέες του εργασίες , για δημοσίευση.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας είναι αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος Έλληνας πολιτικός όλων των εποχών, αφού οι επόμενοί του δεν πλησίασαν ούτε στο ελάχιστο, τον ηρωισμό, την ανιδιοτέλεια, την φιλοπατρία, το ήθος και τη διορατικότητά του. Είναι ο πολιτικός στον οποίο οφείλουμε την ύπαρξη του Ελληνικού Κράτος, και την επιτυχία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ο Καποδίστριας ήταν ένας ήρωας, ένας τραγικός ήρωας που έδωσε και τη ζωή του για την πατρίδα του. Μετά τον θάνατο του πρώτου Κυβερνήτη της χώρας, η πολιτική έγινε δέσμια του πολιτικού κόστους. Οργανωμένα συμφέροντα θα ταπεινώνουν το Ελληνικό Κράτος ενώ για κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού θα υπάρχει διαθέσιμη μια σφαίρα επιρροής. Ο Επτανήσιος πολιτικός ήταν αυτός που δημιούργησε το ελβετικό σύνταγμα, που έθεσε τις βάσεις της Γερμανικής Συνομοσπονδίας και αυτός που συνέθεσε το πρώτο προσχέδιο της ενωμένης Ευρώπης. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί έναν Έλληνα πολιτικό ως κορυφαία πολιτική προσωπικότητα που διαδραματίζει τόσο μεγάλο ρόλο σε αυτή την τόσο κρίσιμη περίοδο; Ο Κερκυραίος Καποδίστριας, ένας μεγάλος εκσυγχρονιστής, αμετακίνητος στις απόψεις του, ήταν ο άνθρωπος των γενναίων επιλογών, έχτισε τη ζωή του πάνω σε επιλογές με αποκορύφωμα την επιλογή ενός τραγικού θανάτου.
Όπως έγραψα και παραπάνω η επανάσταση θα είχε καταπνιγεί εν τη γενέσει της αν δεν υπήρχε ο Καποδίστριας. Το 1821 στο συνέδριο στο Λάυμπαχ , όπου το κύριο θέμα του ήταν η κατάπνιξη των Επαναστάσεων που είχαν ήδη ξεσπάσει, ο Επτανήσιος πολιτικός ως υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας δεν δίστασε να τα βάλει με τον πανίσχυρο Πρώσο διπλωμάτη Μέτερνιχ και να πετύχει να καθησυχάσει τους συμμάχους και να μην συμπεριληφθεί η Ελληνική Επανάσταση στη διακήρυξη των συνέδρων (12 Μαΐου 1821) στην οποία καταδικάζονταν όλα τα επαναστατικά κινήματα. Αν δεν υπήρχε αυτός τα στρατεύματα της Ιεράς Συμμαχία θα επέμβαιναν και η αναγέννηση του έθνους δεν θα πραγματοποιείτο ποτέ.
Η θαυμάσια και αξιοπρεπής διπλωματία αυτού του μεγάλου πολιτικού φάνηκε επίσης στο πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830 κατά το οποίο η Ελλάδα αναγνωριζόταν και επίσημα ως ανεξάρτητο κράτος. Μα ο Καποδίστριας, καθώς δεν ήθελε να τηρήσει τα συγκεκριμένα όρια που πρότειναν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Καποδίστρια ήταν το ότι κατάφερε να επεκτείνει τα σύνορα της χώρας μας μέχρι τον Αμβρακικό ως τον Ευβοϊκό κόλπο κατορθώνοντας να συμπεριληφθεί στην Ελλάδα η Στερεά και όχι μόνο η Πελοπόννησος.
Το 1828 παραιτείται από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας και έρχεται στην Ελλάδα για να κυβερνήσει την πατρίδα του. Στην Αίγινα τον οδηγούν να ανέβει στον στολισμένο θρονίσκο του βουλευτηρίου της Αίγινας, αλλά αυτός αρνείται βλέποντας την εξαθλίωση του κόσμου. Δεν θέλει να διαφοροποιηθεί από τον λαό και στέκεται δίπλα στους πολλούς. Φτάνοντας στην Αίγινα ρωτά τι περιέχει το ταμείο και παίρνει την συγκλονιστική απάντηση πως το μόνο που έχει μείνει είναι ένα τάλαρο και αυτό μοιάζει κάλπικο για αυτό και φοβούνται να το χρησιμοποιήσουν. Ο Καποδίστριας καλείται λοιπόν να ιδρύσει ένα κράτος από το μηδέν, από την πρώτη του ως την τελευταία του λεπτομέρεια. Ανασύρει τον μύθο του Φοίνικα , του πουλιού που αναγεννιέται από τις στάχτες του και κόβει τα πρώτα νομίσματα της Ελλάδας. Με αυτό το συμβολισμό πιάνει αμέσως δουλειά.
Καταρχάς περιοδεύει σε πόλεις και χωριά και μαθαίνει πως ο λαός πεινάει και δεν έχει γη ενώ είναι στη δούλεψη των προκρίτων. Αντιθέτως για τους οπλαρχηγούς, τους προκρίτους και τους Υδραίους η ελευθερία έχει κατακτηθεί καθώς οι Τούρκοι έχουν φύγει. Στη στεριά επικρατεί ο νόμος του ισχυρού, ενώ στα νησιά επικρατεί η πειρατεία και οι νησιώτες περιφρονούν τους άρχοντες. Πρώτο μέλημα του Καποδίστρια είναι να διαλύσει το ολιγαρχικό σύστημα των γαιοκτημόνων και των προεστών και να διανείμει τον εθνικό πλούτο, να μοιράσει τη γη στο λαό ώστε να καταστήσει το λαό ιδιοκτήτη γης καθώς και αγρότες-πολίτες ενός κράτους. Ιδρύει μάλιστα την γεωπονική σχολή στην Τίρυνθα που σκοπό είχε την επαγγελματική μόρφωση των γεωργών. Εκεί παρείχε γνώσεις σε παιδιά αγροτών που μάθαιναν την καλλιέργεια της γης. Πετυχαίνει επίσης την σύναψη δανείων, κάνει το Αιγαίο κυψέλη εμπορίου και ναυτιλίας ενώ πατάσσει την πειρατεία. Βοηθάει με λίγα λόγια την οικονομία να αναπτυχθεί. Συγκολεί τα κομμάτια μια κατακερματισμένης κοινωνίας χωρισμένης σε κοτσαμπασιλίκια και αρματολίκια σε μια ενιαία κοινωνία, σε ένα ενιαίο κράτος ευρωπαϊκού τύπου. Η κυβέρνησή του ασχολείται μόνο με το συμφέρον του απλού λαού περιφρονώντας τους αρματολούς και τους οπλαρχηγούς της επανάστασης. Πιστεύει μάλιστα πως αυτοί έχουν αποτύχει να ενωθούν για τον κοινό αγώνα καθώς επιδίδονται σε εμφύλιες συγκρούσεις. Έχουν γίνει νέοι κατακτητές των ντόπιων τους οποίους τρομοκρατούν σε καθημερινή βάση, για αυτό ο Καποδίστριας τρέφει μια μεγάλη εμπάθεια για αυτούς. Ακριβώς για αυτό το λόγο ενώ έχει το λαό να τον στηρίζει και να τον αγαπά σαν πατέρα, και τους οπλαρχηγούς από την άλλη να τον επιβουλεύονται γιατί βλέπουν την εξουσία και την αυθαιρεσία τους να απειλείται από αυτόν τον δίκαιο ηγέτη.
Η λίστα των θεμάτων που τον απασχολούν είναι εντυπωσιακή: Η καλλιέργεια της γης, τα νέα γεωργικά εργαλεία, η λειτουργία χοιροστασίων η καλλιέργεια της πατάτας για την οποία έδωσε αγώνα και με το γνωστό τέχνασμα της φρούρησης των αποθηκών κατάφερε να πείσει τους Έλληνες να την καταναλώνουν , η κυριότητα των ελληνικών αρχαιοτήτων καταφέρνοντας να πατάξει την αρχαιοκαπηλία των ξένων και η ονοματοδοσία δρόμων. Ιδρύει σχολεία, κατασκευάζει καμπαναριά με ρολόι , το πρώτο ταχυδρομείο, οργανώνει δικαστήρια , επιβάλει νέο φορολογικό σύστημα ,κόβει νέο νόμισμα, και ιδρύει μια κεντρική τράπεζα. Επίσης κατασκευάζει το ορφανοτροφείο της Αίγινας όπου στεγάζονται ορφανά του πολέμου. Τα παιδιά εκεί διδάσκονται εκτός από τα βασικά, ξυλουργική ,βιβλιοδετική , επιπλοποιία, ωρολογοποιία και υποδηματοποιία. Σταδιακά δημιουργούνται μέσα στο ορφανοτροφείο το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο, το εθνικό τυπογραφείο και η εθνική βιβλιοθήκη. Στον τομέα της παιδείας ο Καποδίστριας είναι επίσης σημαντικότατος. Ιδρύει τα πρώτα αλληλοδιδακτικά σχολεία της χώρας όπου οι μεγαλύτεροι μαθητές διδάσκουν τους μικρότερους και κάνει την παιδεία υποχρεωτική. Αυτό ήταν κάτι πάρα πολύ σημαντικό καθώς όπως έλεγε και ο Ισοκράτης, Έλληνας είναι αυτός που έχει την ελληνική παιδεία. Διαβάζοντας λοιπόν τα παιδιά την τους κλασσικούς και άλλους μεγάλους συγγραφείς αποκτούν την συνείδηση ότι είναι Έλληνες. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται μια ενιαία συνείδηση μέσω της ενιαίας γλώσσας. Οι Έλληνες, τότε ακριβώς νιώθουν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Ο Καποδίστριας καταφέρνει να φτιάξει ένα κράτος εκ θεμελίων εντελώς μόνος του και σε μόλις 3 χρόνια. Ας μην ξεχάσουμε ακόμα πως κατάφερε να δημιουργήσει τακτικό στρατό, ο οποίος νίκησε τον τελευταίο αντίστοιχο τουρκικό στην μάχη της Πέτρας και τη στρατιωτική σχολή των Ευελπίδων που υπάρχει μέχρι και σήμερα.
Όμως το 1830 οι Μανιάτες απαιτούν να έχουν μεγαλύτερη εξουσία. Για παράδειγμα ζητούν δικό τους τελωνείο και να εισπράττουν προσόδους από τα προϊόντα που εισάγονται από τη Μάνη. Ο Καποδίστριας αρνείται φυσικά αφού αν δεχτεί και ακολουθήσουν αυτή την ιδέα και άλλες ελληνικές περιοχές η κοινωνία θα κατακερματιστεί. Οι Μανιάτες λοιπόν ως γνήσιοι Έλληνες που αντί να συνταχθούν τρώγονται μεταξύ τους εξεγείρονται. Καταφέρνει να αποσοβήσει τον εμφύλιο πόλεμο στέλνοντας τον Ρώσο ναύαρχο Ρίκορντ να καταστείλει την επανάσταση του Μαυρομιχάλη και των Μανιατών. Το λάθος του ήταν το ότι δεν χειρίζεται το θέμα με καμία διπλωματικότητα. Αντιθέτως φυλακίζει τον Μαυρομιχάλη, καθώς η ιδεολογία του και το σπάνιο, αδαμάντινο ήθος του δεν του αφήνει άλλες επιλογές από το να φερθεί ειλικρινέστατα. Αυτό το γεγονός καθώς και η άρνηση του σπουδαίου Καποδίστρια να συμβιβαστεί με τα αηδιαστικά συμφέροντα και απαιτήσεις των πάλαι πότε ηρώων της Επανάστασης εκτός του Κολοκοτρώνη να εισπράξουν χρήματα για τα έργα τους είναι που τελικά τον οδηγεί στον πρόωρο θάνατό του που τερματίζει την πολιτική του καριέρα στην χώρα που προσπαθεί να αναδιοργανώσει και τελικά τα καταφέρνει έστω και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Το πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831 ο Καποδίστριας μην έχοντας φρουρά αφού από ιδεολογία δεν ήθελε, παρά μόνο ένα μονόχειρα σωματοφύλακα δολοφονείται από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη όταν πηγαίνει στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα να εκκλησιαστεί. Ο ένας τον μαχαιρώνει και ο άλλος τον πυροβολεί. Το μανιασμένο πλήθος καταδιώκει και σκοτώνει τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη ενώ ο Γεώργιος θα δικαστεί και θα εκτελεστεί μία εβδομάδα αργότερα. Η δολοφονία του Καποδίστρια είναι ο επίλογος μιας τραγωδίας. Ο Κερκυραίος πρώτος κυβερνήτης της χώρας κείτεται νεκρός, δολοφονημένος από τους συμπατριώτες του σαν γνήσιος τραγικός ήρωας.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε ο κυβερνήτης της Ελλάδος μετά την άλωση του 1453 ως και τις μέρες μας. Υπήρξε ανιδιοτελής, ηθικός, ευπατρίδης και δίκαιος. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που «χτίστηκε» εκ θεμελίων, και αυτό είναι έργο ενός και μόνο άνδρα, του Καποδίστρια. Είναι εκπληκτικό και αξιοθαύμαστο το πώς κατάφερε μέσα σε 3 μόλις χρόνια να κάνει τόσα πολλά για τον τόπο. Είναι ο μεγαλύτερος πολιτικός που πέρασε ποτέ από την Ελλάδα και ίσως ο μεγαλύτερος Έλληνας όλων των εποχών.
