Θανάσης Γιαννακόπουλος
Τον τελευταίο καιρό διαβάζω στο τύπο της Ευρυτανίας εκδηλώσεις που αναφέρονται στο πυρηνικό ατύχημα, στα εργατικά, κ.τ.λ. Αυτές προσφέρουν στην ενημέρωση όχι όμως στην ανάπτυξη του Τόπου. Και είναι πράγματι απορίας άξιο πως καμία εκδήλωση δεν ασχολήθηκε με τη Γη της Ευρυτανίας.
Τη Γη που πέρα από το φυσικό περιβάλλον, με την πλούσια και σπάνια βλάστηση εξασφάλισε για αιώνες την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής στον τόπο μας.
Το λίγο χώμα που συγκεντρώνονταν, πολλές φορές με το «σακούλι» στην πλάτη για να στηθούν οι «πεζούλες» στενές πολλές φορές που εξασφάλιζαν το ψωμί της ευρυτανικής οικογένειας για τα δύο τρία του χρόνου και συμπληρώνονταν με τα κτηνοτροφικά προϊόντα από τα ζώα «χοντρά» δηλαδή βοοειδή και «λιανά» δηλ πρόβατα και γίδια.
Αυτά τα προϊόντα ήταν όμως ανώτερης ποιότητας , δύο ή τρείς φορές ανώτερα από ότι σήμερα τα βιολογικά. Αγνό χορτάρι των βοσκότοπων, καθαρό τριφύλλι ή καλαμποκιά από το χωράφι, καλαμιά από το σιτάρι, τη βρίζα κτλ ή ακόμη το πουρνάρι και ο Έλατος μαζί με το φιλίκι έδιναν στα προϊόντα το μοναδικό τους άρωμα και γεύση.
O Παύλος Μπακογιάννης το 1960 αναφέρει (στη μελέτη «η Ευρυτανία και οι Οικονομικές της δυνατότητες») την φυτική παραγωγή της Ευρυτανίας για το 1939, ως εξής : «Σιτάρι 1.332000 οκάδες, Κριθάρι 187.000 οκάδες, Σίκαλη 134.000 οκάδες και καλαμπόκι 2.481.000 οκάδες. Όμως η παραγωγή αυτή ήταν ανεπαρκής όπως σημειώνει .Σήμερα, το 2011, η παραγωγή σε ομοειδή προϊόντα είναι περίπου μηδενική. Ευτυχώς, για τον τόπο που ακόμη κρατάει η κτηνοτροφική παραγωγή καθώς και η παραγωγή μελιού, κάστανων, αρωματικών φυτών ,κτλ.
Στη χρονιά που τρέχουμε, πέρα από τις δυσκολίες, σε πολλές περιφέρειες της χώρας ασχολούνται με το «καλάθι των αγροτικών προϊόντων» στη κάθε περιοχή. Θα ήταν πολύ χρήσιμο αν οι αρμόδιοι του Νομού μας ασχολούνταν με αυτό το θέμα. Όμως, για να ασχοληθούν ας ενημερωθούν από τα πολλά που έχουν γραφεί για την πρωτογενή παραγωγή του Νομού μας. Το ατύχημα στην Ιαπωνία έρχεται σε δεύτερη προτεραιότητα για την καθημερινότητα στο Νομό μας . Πρώτη, πρέπει να είναι η ανάπτυξη του τόπου μας που θα έρθει από τη Γη της Ευρυτανίας. Μοντέλα που προτείνονται ως «πιλοτικά» σε ένα νομό χωρίς ανθρώπινο δυναμικό σίγουρα δεν έχουν ελπίδα επιτυχίας. Είναι πολύ χρήσιμο οι αρμόδιοι να ασχοληθούν με την πρωτογενή παραγωγή όχι από την τουρκοκρατία, αν και υπάρχουν στοιχεία, αλλά μετά την ανακήρυξη του νέου Ελληνικού Κράτους ,το 1829.
Εκεί υπάρχουν οι δυνατότητες που έχουν σήμερα οι Ευρυτάνες για τον τόπο τους. Καλές οι ομιλίες για τη Διατροφή. Όμως με ποια προϊόντα ; Σε ένα νομό που στα είδη παντοπωλείου υπάρχει ολιγοπώλιο. Ίσως ακούσουν για προϊόντα ωμέγα. Όμως που θα τα βρουν; Γνωρίζει άραγε κάποιος να τονίσει ότι το Eυρυτανικό γάλα, το τυρί ,το κρέας, αλλά κυρίως το καρύδι είναι πλούσια σε αυτά. Όπως τονίσθηκε το ευρυτανικό όχι επειδή παράγεται στην Ευρυτανία, αλλά ο τρόπος που παράγεται είναι διαφορετικός από ότι σε άλλες περιοχές. Για παράδειγμα τα καρύδια του μπάρμπα Αλέξη π.χ. στα Ψιανά δεν έχουν κατάλοιπα φυτοφαρμάκων γιατί ποτέ οι καρυδιές του δεν ραντίστηκαν με φυτοφάρμακα.
Οι Ευρυτάνες μπορούν με την παλιά συνταγή στην πρωτογενή παραγωγή να τα καταφέρουν. ¨Έζησα ως μαθητής Δημοτικού, την εποχή που ο δάσκαλος μου με το σχολικό κήπο δίδασκε στην πράξη τον τρόπο καλλιέργειας διαφόρων φυτών και λουλουδιών. Ίσως ο Σχολικός κήπος του Δημοτικού της εποχής μου, να μπορεί σήμερα να μετατραπεί σε ένα Αστικό κήπο ή σε Αστικό αγρόκτημα του Νομού. Το αγρόκτημα αυτό, στα πρότυπα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, θα μπορούσε να λειτουργήσει σε περιοχή της ποταμιάς ή της Βελαώρας και θα μπορούσε να περιλάβει βοτανικό κήπο, θερμοκήπιο για την παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών προϊόντων σε όλη τη διάρκεια του έτους, μικρές εκτροφές πτηνών κτλ. Ακόμη θα μπορούσε στο Αστικό Αγρόκτημα να ενσωματωθεί και τμήμα της ετήσιας εμποροπανήγυρις (που γίνεται στην Σωτήρα ή το Καρπενήσι) και να αφορά την πώληση αγροτικών προϊόντων ή και εκδηλώσεις όπως γιορτή για τα κάστανο, τσίπουρο κτλ.
Το Αστικό αυτό αγρόκτημα θα παρέχει εκτός από την τεχνογνωσία και το «περιβάλλον» που θα ευνοεί τη συνεργασία μεταξύ αγροτών, εμπόρων και καταναλωτών. Όμως για τη λειτουργία του πρέπει να συσταθεί ένας φορέας διαχείρισης στον οποίο ο Δήμος στην περιφέρεια του οποίου θα ιδρυθεί θα έχει και δεσπόζουσα θέση. Αν και πέρασε καιρός από τις δημοτικές εκλογές, και ο χρόνος τρέχει, ανάπτυξη δεν βλέπω. Οι ομιλίες στο Καρπενήσι ειδικών επιστημόνων δεν μπορούν να αποτελούν ανάπτυξη.
